Umoja wa Mataifa, Jun 05 (IPS) – Mlipuko mbaya wa kipindupindu uligunduliwa katika jimbo la Khartoum la Sudani na ni matokeo ya moja kwa moja ya vita vya wenyewe kwa wenyewe vya Sudan, anaonya Umoja wa Mataifa.
“Kuibuka tena kwa kipindupindu ni zaidi ya dharura ya afya ya umma – ni ishara ya kutokuwa na usawa. (UNICEF).
Cholera ni maambukizi ya bakteria ya papo hapo yanayosababishwa na matumizi ya chakula kilichochafuliwa au maji, ambayo inaweza kuwa mbaya na kusababisha kifo na upungufu wa maji mwilini ikiwa imeachwa bila kutibiwa. Kesi za kipindupindu zinajilimbikizia zaidi barani Afrika na Asia Kusini, kwani mikoa hii inajulikana kuwa nyeti sana kwa mafuriko, ina viwango vya juu vya umaskini na uhamishaji, na ukosefu wa maji ya kutosha, usafi wa mazingira na afya (safisha) katika maeneo mengi.
UNICEF ameonya kuwa kesi za kipindupindu ulimwenguni zimekaribia mara mbili katika miaka miwili iliyopita, na takriban watu bilioni 1.1 wakiwa katika hatari ya kupata ugonjwa huo. Watoto walio chini ya umri wa miaka mitano na watu wanaoishi katika umaskini wanakabiliwa na hatari kubwa zaidi ya kifo kwani wengi wao pia wanakabiliwa na shida zingine za kiafya kama vile utapiamlo.
Takwimu kutoka kwa Shirika la Afya Ulimwenguni (WHO) onyesha kuwa kulikuwa na kesi 804,721 na vifo 5,805 katika nchi 33 mnamo 2024, kuashiria ongezeko la asilimia 37 katika kesi, na ongezeko la asilimia 27 la vifo kutoka 2023. Takwimu za hivi karibuni Onyesha kuwa kumekuwa na kesi 157,035 na vifo 2,148 vilivyorekodiwa katika nchi 26 katika miezi nne ya kwanza ya 2025. Ingawa kipindupindu ni ngumu kufuatilia, ambaye anafanya ongezeko la kesi mwaka huu.
Mei 28, UNICEF ilitoa a ripoti Kuelezea milipuko ya hivi karibuni inayotokea huko Sudan. Iliyotokana na kuzorota kwa hali kwa sababu ya vita vya wenyewe kwa wenyewe vya Sudan, milipuko hiyo imeenea zaidi katika jimbo la Khartoum. Wakati mzozo unapoharibu maeneo ya makazi, uhamishaji umefikia kilele kipya na vikosi vya raia hukaa katika makazi yaliyojaa na isiyo ya kawaida. Mashambulio kutoka kwa vikosi vya jeshi pia yameharibu vifaa vya kitaifa vya umeme na maji, na kulazimisha familia kutegemea maji kutoka kwa vyanzo vilivyochafuliwa.
Ripoti hiyo inaelezea zaidi kwamba milipuko ya hivi karibuni huko Khartoum ilienea haraka sana. Madaktari bila mipaka (MSF) iliyorekodiwa zaidi ya kesi 500 katika siku moja Mei 21. Hii inawakilisha robo ya kesi zilizorekodiwa katika wiki tatu zilizopita. UNICEF iliongeza kuwa kati ya Mei 15 na 25, idadi ya kesi zilizorekodiwa ziliongezeka mara tisa kutoka 90 kwa siku hadi 815.
Kwa kuongezea, maafisa wa Sudan walithibitisha kwamba kumekuwa na kesi zaidi ya 2,500 zilizorekodiwa katika wiki iliyopita, na vifo 172. Tangu Januari, kumekuwa na takriban kesi 7,700 za kipindupindu zilizorekodiwa huko Sudan na vifo vya watu 185 vilivyohusiana. Zaidi ya 1,000 ya kesi hizi zinajumuisha watoto chini ya umri wa miaka mitano.
Kamati ya Uokoaji ya Kimataifa (Irc) ameelezea wasiwasi kama kuongezeka kwa haraka kwa kesi zinazopita sana vifaa vya kukabiliana na janga la Sudan. Pamoja na Sudan kukosa rasilimali za kutosha kujibu shida ya afya ya umma, ni muhimu kwamba mashirika ya kibinadamu yasambaze chanjo na kuendelea kufuatilia kuenea.
“Sudan is on the brink of a full-scale public health disaster. The combination of conflict, displacement, destroyed critical infrastructure, and limited access to clean water is fueling the resurgence of cholera and other deadly diseases. With the rainy season fast approaching, the need for immediate, coordinated action could not be more urgent,” said Eatizaz Yousif, IRC’s Sudan Country Director.
Kwa sasa, changamoto kuu nchini Sudan ni katika kuangalia kuenea kwa maambukizo na kuongeza mfumo wa huduma ya afya unaoanguka. Dk Sayed Mohamed Abdullah kutoka Jumuiya ya Madaktari wa Sudan alisema kuwa takriban asilimia 80 ya hospitali hazifanyi kazi, na iliyobaki inafanya kazi kwa uhaba wa maji, umeme, na vifaa vya matibabu. Vituo hivi vilivyobaki vinapambana kusaidia utitiri mkubwa wa wagonjwa kila siku. Wafanyikazi wa misaada ya kibinadamu na wafanyikazi wa matibabu pia wako katika hatari kubwa za kufichuliwa.
“Sehemu ya kile tunachofanya na mamlaka ya afya ni kuimarisha mfumo wa uchunguzi wa janga kuwa na uelewa mzuri wa wapi wagonjwa wengi hutoka, shida kuu ni nini, na jinsi tunaweza kuboresha msaada wetu,” alisema Slaymen Ammar, mratibu wa matibabu wa MSF huko Khartoum. “Katika muktadha kama huu, na vifaa vichache vya afya vya kufanya kazi, tunahitaji kushughulikia haraka mahitaji ya wagonjwa ili kuwazuia wasiendelee kuwa aina kali ya ugonjwa.”
Umoja wa Mataifa (UN) na washirika wake wamekuwa kwenye mstari wa mbele wanaounga mkono kampeni za chanjo ambazo zinalenga jamii zilizo hatarini zaidi. Kulingana na msemaji wa UN kwa Katibu Mkuu, Stéphane Dujarric, chanjo ya kipindupindu ilianza Mei 27 huko Jabal Awliya, kijiji ambacho kinapakana na Khartoum ambayo ilipigwa sana.
Siku hiyo hiyo, nani kutangazwa Kwamba walikuwa wamewasilisha vifaa vya matibabu vya tani nane pamoja na matibabu ya magonjwa yasiyoweza kuambukiza, maswala ya afya ya akili, na utapiamlo. Hii inakadiriwa kutoa takriban miezi sita ya msaada kwa hospitali.
UNICEF imetoa chanjo zaidi ya milioni 1.6 ya kipindupindu pamoja na vifaa vingi vya matibabu ya kipindupindu. Pia wamesambaza kemikali za matibabu ya maji kwa kaya na mimea ya maji katika juhudi za kupunguza kuenea. Kwa kuongezea, UNICEF pia inawezesha uhamasishaji wa jamii kupitia kampeni za media za kijamii na mazungumzo.
“Tunakimbilia wakati na wenzi wetu kutoa huduma ya afya ya msingi, maji safi, na lishe bora, kati ya huduma zingine za kuokoa maisha, kwa watoto ambao wako katika hatari kubwa ya magonjwa mabaya na utapiamlo mkali,” alisema Sheldon Yett, mwakilishi wa UNICEF wa Sudan. “Kila siku, watoto zaidi huwekwa wazi kwa tishio hili mara mbili la kipindupindu na utapiamlo, lakini zote mbili zinazuilika na zinaweza kutibika, ikiwa tunaweza kufikia watoto kwa wakati.”
Ripoti ya Ofisi ya IPS UN
Fuata @ipsnewsunbureau
Fuata IPS News UN Ofisi ya Instagram
© Huduma ya Inter Press (2025) – Haki zote zimehifadhiwa. Chanzo cha asili: Huduma ya waandishi wa habari
