Mnamo Desemba mwaka jana, kupindua kwa serikali ya Assad na vikosi vya upinzaji kulitawala tumaini kwamba Washami wengi waliweza kuona nyumbani tena hivi karibuni. Mnamo Mei, wakimbizi 500,000 na watu milioni 1.2 waliohamishwa ndani (IDPs) walirudi katika maeneo yao ya asili.
Lakini hiyo sio sababu pekee ya Syria sio shida kubwa zaidi ya kuhamishwa ulimwenguni.
Sudan inaweka rekodi mbaya
Zaidi ya miaka miwili ya vita vya wenyewe kwa wenyewe nchini Sudan imeona ikipita Syria na watu milioni 14.3 waliohamishwa tangu Aprili 2022, milioni 11.6 ambao wamehamishwa ndani-hiyo ni theluthi moja ya idadi ya watu wa Sudan, inayowakilisha Mgogoro mkubwa zaidi wa uhamishaji wa ndani uliowahi kurekodiwa.
Shirika la Wakimbizi la UN (UNHCR) Ripoti ya hivi karibuni iliyotolewa Jumatano inaangazia kiwango kikubwa cha shida hiyo, ikizingatia uhamishaji wa “juu” – lakini pia ina “mionzi ya tumaini,” licha ya athari za kupunguzwa kwa misaada katika miji mikuu ulimwenguni mwaka huu.
“Tunaishi wakati wa hali tete katika uhusiano wa kimataifa, na vita vya kisasa vinaunda mazingira dhaifu, yenye kusumbua yaliyowekwa alama na mateso ya kibinadamu ya papo hapo“Alisema Kamishna Mkuu wa Wakimbizi Filippo grandi.
Mahali pa kuishi kwa amani
Mwisho wa 2024, watu milioni 123.2 ulimwenguni walitengwa, wakiwakilisha idadi ya juu ya muongo, kwa kiasi kikubwa waliendeshwa na mizozo ya muda mrefu huko Sudan, Myanmar na Ukraine.
Watu milioni 73.5 ulimwenguni wamekimbia ndani ya nchi zaona ya Wakimbizi milioni 42.7 Kuishi zaidi ya mipaka yao, asilimia 73 wanakaribishwa katika nchi zenye kipato cha chini na cha kati, na asilimia 67 wanakaribishwa katika nchi jirani.
Sadeqa na mtoto wake ni wakimbizi ambao wamekabiliwa na kuhamishwa mara kwa mara. Walikimbia kutoka Myanmar baada ya mume wa Sadeqa kuuawa mnamo 2024. Huko Bangladesh, waliishi katika kambi ya wakimbizi kwa Waislamu wa Rohingya, lakini kambi hiyo ilizidiwa, na kuwaongoza kukimbia tena kupitia mashua.
Aliingia kwenye mashua bila kujua ilikuwa inaenda wapi. Mwishowe, chombo hicho kiliokolewa baada ya wiki kadhaa baharini, na sasa, yeye na mtoto wake wanaishi Indonesia.
“Tunatafuta mahali ambapo tunaweza kuishi kwa amani“Sadeqa alisema.
Kuna hadithi nyingi kama zake. Walakini, wakati huo huo, Bwana Grandi alisema kwamba kulikuwa na “mionzi ya tumaini” katika ripoti hiyo. Mwaka huu, Wakimbizi 188,800 waliwekwa tena katika nchi mwenyeji mnamo 2024, idadi kubwa zaidi katika miaka 40.
Kwa kuongezea, watu milioni 9.8 walirudi nyumbani mnamo 2024, pamoja na wakimbizi milioni 1.6 na milioni 8.2 waliohamishwa ndani watu wengi nchini Afghanistan na Syria.
‘Suluhisho za muda mrefu’
Wakati IDPs milioni 8.2 zinazorudi nyumbani zinawakilisha mwaka wa pili kwa ukubwa kwenye rekodi, ripoti hiyo ilibaini changamoto zinazoendelea kwa wanaorudi.
Kwa mfano, wengi wa Afghanistan na Wakimbizi wa Haiti ambaye alirudi nyumbani katika mwaka uliopita walifukuzwa kutoka nchi zao za mwenyeji.
Ripoti hiyo ilisisitiza kwamba kurudi lazima iwe ya hiari na kwamba hadhi na usalama wa mrejeshaji lazima zisimamishwe mara tu watakapofika eneo la asili yao. Hii inahitaji ujenzi wa amani wa muda mrefu na maendeleo mpana ya maendeleo.
“Kutafuta amani lazima iwe moyoni mwa juhudi zote za kupata suluhisho za kudumu kwa wakimbizi na wengine wanalazimishwa kukimbia nyumba zao“Bwana Grandi alisema.
Kupunguzwa kwa ufadhili wa ‘kikatili’
Katika muongo mmoja uliopita, idadi ya watu ambao wametengwa kwa nguvu ulimwenguni kote imeongezeka mara mbili lakini viwango vya ufadhili vya UNHCR kubaki bila kubadilika.
Ripoti hiyo ilielezea kuwa ukosefu huu wa kuongezeka kwa ufadhili wa fedha tayari zilizo hatarini kuhamishwa na kudhoofisha amani ya kikanda.
“Hali hiyo haiwezekani, na kuwaacha wakimbizi na wengine wakikimbia hatari zaidi,” UNHCR ilisema.
