Licha ya uadui wa sasa wa serikali kwa biashara hiyo, nchi inabaki kuwa kitovu cha uzalishaji na usambazaji wa dawa hiyo.
Wakati wa vita vya wenyewe kwa wenyewe vya nchi hiyo, serikali ya Assad iligongwa na vikwazo na kutengwa kwa kidiplomasia, na biashara ya Captagon inaaminika ilileta mabilioni ya dola kwa dikteta na washirika wake.
Mtazamo wa nchi hiyo kuelekea biashara hiyo ulibadilika sana baada ya kuanguka kwa Assad mnamo Desemba 2024, na kuongezeka kwa nguvu ya serikali ya mpito iliyoongozwa na washiriki wa kikundi cha Waislam HTS na inajumuisha washiriki wa makabila mengi ya Syria. Utawala wa sasa umeahidi kuvuruga mnyororo wa usambazaji na umeonyesha hii kwa kuharibu hadharani idadi kubwa ya Captagon.
Mazen Alboni
Maelfu ya watu walikusanyika huko Dameski Ijumaa kusherehekea kuanguka kwa serikali ya Assad.
Walakini, toleo la hivi karibuni la Ripoti ya Dawa za Ulimwenguniiliyotolewa na Ofisi ya UN juu ya Dawa na Uhalifu (UNODC) Mnamo Juni 26, anaonya kwamba Syria inabaki kuwa kitovu kikubwa kwa dawa hiyo, licha ya kuporomoka.
Mbele ya uzinduzi huo, Angela Me, mkuu wa maswala ya kijamii huko UNODC, alizungumza na Habari za UN kuhusu matumizi yanayoendelea ya Captagon katika mkoa,
ANGELA MIMI: Captagon ni kichocheo, sawa na methamphetamine, ambayo inachukuliwa kama kidonge, na kwa miaka mingi imekuwa dawa kuu ya wasiwasi katika Jimbo la Ghuba na sehemu za Afrika Kaskazini.
Iliitwa “kidonge cha jihadi” baada ya kugundulika kuwa wahusika wa mashambulio kadhaa ya kigaidi walikuwa wameitumia. Kwenye uwanja wa vita husaidia kudumisha nishati, ambayo ni sababu moja imeenea sana. Lakini watumiaji hutegemea haraka, na husababisha shida za afya ya mwili na akili.
Habari za UN: Serikali ya mpito ya Syria imeonyesha kuwa hawavumilii biashara hii, lakini ripoti yako inaonyesha kuwa Syria bado ni kitovu kikubwa cha Captagon. Ni nani anayetengeneza na kuuza?
ANGELA MIMI: Kuna kutokuwa na uhakika mwingi karibu na hiyo. Tunaona usafirishaji mkubwa sana kutoka Syria kupitia, kwa mfano, Jordan. Labda bado kuna hisa za dutu hiyo kusafirishwa, lakini tunaangalia ni wapi uzalishaji unaweza kuwa unabadilika. Tunaona pia kuwa usafirishaji huo unapanuka kikanda, na tumegundua maabara nchini Libya.
Habari za UN: Kwa kuzingatia pesa nyingi zinazozalishwa na dawa za kulevya, bado kuna vikundi nchini Syria ambavyo vingependa kuendelea na biashara katika sehemu za nchi wanazodhibiti?
Habari za UN
ANGELA MIMI: Kwa kweli, na sio tu katika Syria, lakini pia katika mkoa mpana. Makundi haya yamekuwa yakisimamia Captagon kwa muda mrefu, na uzalishaji hautasimama katika siku au wiki.
Tunasaidia nchi kukabiliana na shida kutoka kwa mtazamo wa uhalifu uliopangwa, kuelewa vikundi vya uhalifu vinavyohusika, ili waweze kubuni majibu na suluhisho: utafiti wetu unaonyesha kuwa hakuna majibu moja ya kuvunja vikundi.
Tunasaidia pia utekelezaji wa sheria kuungana na wenzao katika mkoa huo, kwa sababu hii sio shida ya kitaifa. Ni wazi kuwa shida ya kimataifa ambayo huenda zaidi ya Mashariki ya Kati; Tumekuwa tukiona trafiki ya Captagon kupitia Ulaya, kwa mfano.
Njia nyingine ambayo tunaweza kusaidia ni kushughulikia maswala yanayohusiana na afya, kugawana matibabu yanayotokana na ushahidi ambayo yanaweza kusaidia watu kupona kutokana na utegemezi wao kwa dawa hiyo.
