Umoja wa Mataifa, Oktoba 1 (IPS) – Mnamo Septemba 30, Umoja wa Mataifa (UN) ulikusanya mkutano wa hali ya juu juu ya hali ya Waislamu wa Rohingya na watu wengine nchini Myanmar muda mfupi kufuatia mwisho wa kikao cha 80 cha Mkutano Mkuu (Unga80). Mkutano huo ulikuwa fursa ya kuteka umakini wa ulimwengu mara nyingine tena kwa hali ya wakimbizi ya Rohingya na mazungumzo kutoka kwa maafisa wa UN, wawakilishi wa ulimwengu na mashirika ya asasi za kiraia.
Tangu kuporomoka kwa jeshi la 2017 juu ya haki na uraia wa Waislamu wa Rohingya huko Myanmar, wakimbizi zaidi ya milioni moja wamekimbilia Bangladesh, wengi wakitulia katika Cox’s Bazar ambayo ikawa kambi kubwa zaidi ya wakimbizi ulimwenguni. Licha ya juhudi za kurudia za serikali ya Bangladeshi, ukosefu wa usalama unaoendelea nchini Myanmar hufanya kurudi salama kuwa ngumu, na wakimbizi bado wako katika hatari ya kuteswa na ubaguzi.
Katibu Mkuu wa UN António Guterres alibaini kuwa Waislamu wa Rohingya na wachache wanakabiliwa na ukosefu wa usalama na ubaguzi, haswa katika jimbo la Rakhine. “Vidogo nchini Myanmar vimevumilia miongo kadhaa ya kutengwa, unyanyasaji na vurugu,” Chef de baraza la mawaziri Courtenay Rattray alisema, akitoa taarifa ya Guterres kwa niaba yake. “Rohingya wamenyang’anywa haki yao ya uraia, walengwa na hotuba ya chuki, walishtushwa na nguvu mbaya na uharibifu, waliowekwa kwenye kambi za uhamishaji nchini Myanmar, na uhuru mdogo wa harakati na ufikiaji mdogo wa elimu na huduma za afya.”
Rattray ameongeza kuwa watu wachache wanakabiliwa na uhamishaji wa kulazimishwa, uandikishaji, shambulio la angani, na mauaji ya ziada. Vurugu za kijinsia na za kijinsia zinabaki kuwa zinaenea, na wanawake na wasichana wanakabiliwa na hatari kubwa za usafirishaji, ndoa ya watoto, na aina zingine za unyonyaji.
Pamoja na bajeti za misaada ya kibinadamu kupungua na kuongezeka kwa migogoro nchini Myanmar, wajumbe walijadili mifumo ya kuhakikisha ulinzi wa wakimbizi wa Rohingya na wachache, pamoja na mikakati ya kuwezesha kurudi salama na heshima nyumbani. Spika nyingi zilihimiza kuongezeka kwa hatua za uwajibikaji, kwa matumaini ya kushughulikia sababu za ukosefu wa usalama nchini Myanmar na kumaliza mzunguko wa kutokujali.
“Ili kuunda mazingira mazuri ya kurudisha nyuma, kwanza kabisa lazima tumalize udikteta huu wa kijeshi na udhalilishaji wake dhidi ya raia, na sote tunahitaji kuongeza kila juhudi ili kujenga uaminifu na umoja kati yetu,” Balozi Kyaw Moe Tun, mwakilishi wa kudumu wa Myanmar kwa UN. “Kutatua hali ya Waislamu wa Rohingya na mambo mengine madogo nchini Myanmar hayatawezekana isipokuwa tutashughulikia sababu ya msingi. Tunaweza kutoa matokeo tu kwa kutenda pamoja kumaliza udikteta wa kijeshi, mapinduzi yake haramu, na utamaduni wake wa kutokujali.”
Wawakilishi wengi wa serikali wanachama na asasi za kiraia pia walisisitiza hitaji la hatua kali za uwajibikaji, onyo la hatari kubwa kwa utulivu wa kikanda. Stavros Lambrididis, Balozi wa Jumuiya ya Ulaya (EU) kwa UN, alibaini kuwa mvutano umekua sana kati ya wakimbizi na jamii wenyeji, na watoto mara nyingi hujiunga na vikundi vya silaha, wakihatarisha vurugu zaidi katika mkoa huo.
“Mgogoro huu sio tu shida ya Myanmar,” alisema Nabhit Kapur, mtazamaji wa kudumu wa Shirika la Serikali la Pan-African la Maji na Usafi wa Mazingira barani Afrika (WSA) kwa UN. “Matokeo yake huenea zaidi ya mipaka, kuathiri amani ya kikanda, utulivu, na kuamini katika misingi ya multilateralism … kutokuwa na uhakika kwa muda mrefu kunapatikana, hatari kubwa ya kuongezeka, usafirishaji wa binadamu, na uhamishaji katika mkoa wote.”
Spika kadhaa pia zilisisitiza uharaka wa ufadhili ulioongezeka, haswa kwa huduma muhimu kama msaada wa chakula, ulinzi, na elimu, ambayo ni muhimu katika kuwezesha kurudi kwa heshima kwa Myanmar. Programu ya Chakula Duniani (WFP) ilionya kwamba ikiwa ufadhili wa ziada hautalindwa hivi karibuni, wakimbizi wa Rohingya huko Bangladesh hatari wanaanguka katika ukosefu wa usalama wa chakula, na chakula cha kila mwezi kinaweza kupunguzwa kuwa dola 6 tu kwa kila mtu.
Dylan Winder, mwakilishi wa Shirikisho la Kimataifa la Jamii Nyekundu na Jamii Nyekundu (IFRC), alifahamisha chumba kuhusu hali katika makazi ya Cox, akielezea hali hiyo kama “dhaifu” na inategemea kabisa msaada wa kibinadamu. “Familia zinaendelea kuishi katika malazi zaidi ya uwezo na huwekwa wazi kwa misiba. Hatari za usalama na usalama ni kubwa na zinakua. Na ukweli mgumu ni kwamba kupungua kwa fedha ni kuharakisha hatari hizi – kutishia chakula, huduma ya afya, pamoja na afya ya mama na watoto, na huduma za usafi wa mazingira – magonjwa ya kuendesha, vurugu, na usafirishaji, na kusukuma mikakati ya kunakili” kwa hatari. “
Mshauri mkuu wa Bangladesh, Muhammad Yunus, alisisitiza kwamba Bangladesh haiwezi kubeba mzigo huu peke yake kwani tayari inakabiliwa na changamoto ya kuunga mkono taifa lenye watu wengi na haiwezi “kumudu kuruhusu ajira kwa Rohingyas ndani ya Bangladesh”. Wakimbizi wanaendelea kukabiliwa na uhaba mkubwa wa rasilimali pamoja na pamoja na changamoto za usalama, kama vile mapigano na jamii za wenyeji. “Tunalazimika kubeba gharama kubwa za kifedha, kijamii na mazingira. Shughuli za uhalifu, pamoja na mtiririko wa Narco kwenda Bangladesh kupitia Rakhine, kutishia kitambaa chetu cha kijamii,” Yunus alisema.
Wasemaji pia walisisitiza hitaji la mfumo kamili wa kisiasa ambao unahakikisha haki za wachache na uraia, na inakuza ujumuishaji, haswa kwa wanawake na watoto – walio katika mazingira magumu zaidi kati ya watu walioteswa. Kwa Waislamu wa Rohingya walitoa hali isiyo na maana na kwa kiasi kikubwa, wengi walisisitiza uharaka wa kuhakikisha uwakilishi wao wa maana katika uamuzi wa baadaye.
“Mapinduzi ya kijeshi ya 2021 yalisimamisha matarajio ya Kidemokrasia ya watu wa Myanmar na matarajio ya Rohingya kushiriki katika kuunda mustakabali wa Myanmar,” alisema Balozi wa Taasisi ya Kimataifa ya Demokrasia na Msaada wa Uchaguzi (IDEA) kwa UN. “Mgogoro wa Rohingya sio tu shida ya kibinadamu na haki za binadamu; ni shida ya demokrasia na ujumuishaji … bila kuingizwa, hakuwezi kuwa na maridhiano; bila demokrasia, hakuwezi kuwa na haki.”
Wakati mkutano huu ulikuwa na maana ya kuweka mitazamo ya moja kwa moja ya wakimbizi wa Rohingya kutoka kambi, wachache sana wa wasemaji walikuwa wakimbizi au walitoka kambini. Mkutano huo haukujumuisha taarifa kutoka kwa wakimbizi wa Rohingya ambao wanaishi katika kambi sasa. Katika miaka iliyopita, Bangladesh na UN walikuwa wamefadhili safari za wakimbizi wa Rohingya kujiwakilisha katika majadiliano ambayo yanaweza kuunda hatima yao wenyewe. Mwaka huu, hakukuwa na, na maafisa wa Bangladeshi wakionyesha ugumu wa kupata kibali na wasiwasi wa usalama.
“Amani nchini Myanmar inategemea kutambua kuwa Rohingya ni washiriki sawa wa jamii ya Burmese, wanaostahili elimu, uraia, haki za binadamu na haki,” alisema mwakilishi wa mwanadiplomasia huru kwa UN. “Kitendo cha kweli kimekuwa kinakosekana. Kama wataalam wa kidiplomasia na wanaharakati wamekusanyika katika kumbi hizi, Rohingya wamebaki wasio na hesabu, wamehamishwa, na walikataa haki zao za msingi. Pengo kati ya kanuni zetu zilizosemwa na jukumu letu la pamoja limeruhusu ukatili kuendelea bila kutokujali na inazidisha mateso ya watu wengi sana.” “
Ripoti ya Ofisi ya IPS UN
© Huduma ya Inter Press (20251001171441) – Haki zote zimehifadhiwa. Chanzo cha asili: Huduma ya waandishi wa habari
