Parfait Onanga-Anyanga alikuwa akizungumza saa a Baraza la Usalama Mkutano ulilenga maswala muhimu yanayowakabili Afrika na ushirikiano kati ya UN na Jumuiya ya Afrika (AU) – shirika la bara linalojumuisha nchi wanachama 55 wa Afrika.
Alionya kuwa “wasiwasi unabaki katika sehemu zingine za bara juu ya idadi na ugumu wa mizozo.”
Alisema mizozo hii mara nyingi ilizidishwa na “mamlaka dhaifu ya serikali au isiyofaa, unyanyasaji unaofaa kwa shughuli za kigaidi, usimamizi usio sawa wa rasilimali asili, uhalifu ulioandaliwa, athari za mabadiliko ya hali ya hewa, ukosefu wa usalama wa chakula na, katika hali nyingine, kunyimwa haki za msingi za binadamu.”
Migogoro katika Pembe la Afrika, Sudani, Sudani Kusini na mkoa wa Maziwa Makuu – pamoja na Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo – imesababisha uhamishaji mkubwa na dharura nyingi za kibinadamu.
Picha ya UN/Eskindeer Debebe
Parfait Onanga-Anyanga, mjumbe maalum wa Katibu Mkuu wa Pembe la Afrika, anafupisha mkutano wa Baraza la Usalama juu ya matengenezo ya amani na usalama wa kimataifa.
“Hakuna suluhisho la kijeshi linaloweza kusuluhisha sababu za msingi za mzozo katika DRC au mahali pengine barani Afrika,” Bwana Onanga-Anyanga alisema. “Ninataka baraza hili liendelee kuongeza ushawishi wake kuelekea makazi ya amani ya maswala bora kati ya vyama.”
Mwakilishi maalum alionyesha maswala mawili muhimu yanayohusiana na migogoro kwa washiriki wa baraza: mabadiliko ya hali ya hewa kama mzozo wa mzozo na changamoto zinazowakabili wanawake na wasichana katika mikoa iliyo na vita, ikizingatia athari thabiti za usalama wa hali ya hewa katika misiba yote hii.
Wimbi lisilo la kawaida la vitisho
Akiongea kwa AU, Balozi Mohamed Fathi Ahmed Edrees aliiambia baraza kwamba
“Afrika inakabiliwa na wimbi lisilo la kawaida la vitisho kwa usalama wake” na kuongeza kuwa “suluhisho zinahitajika kufikia utulivu mkubwa.”
UN na AU wameshirikiana kwa muda mrefu juu ya maswala yanayoathiri bara na kulingana na UN’s Onanga-Ashanga “maendeleo makubwa yamepatikana, haswa katika kuunga mkono uchaguzi wa hivi karibuni, wa haki, na wa kuaminika katika bara lote-huko Botswana, Ghana, Mauritius, na hivi karibuni Malawi, ambapo rais mpya alizinduliwa wiki iliyopita.”
Bwana Onanga-Anyanga alisema kuwa kukuza makubaliano ni muhimu zaidi kuliko hapo awali.
“Ushirikiano wenye nguvu na wa kudumu kati ya Umoja wa Mataifa na Jumuiya ya Afrika, na vile vile na mashirika mengine ya kikanda, ndio msingi wa utaalam mzuri na wa mtandao, muhimu kushughulikia tata ya leo, kutoa na kuunganisha vitisho kwa amani, usalama, maendeleo na haki za binadamu, haswa barani Afrika,” alisema.
Kujibu mizozo ya silaha
Mnamo Desemba 2023, Baraza la Usalama la UN lilipitisha azimio la kuongeza ushirikiano kati ya UN na AU.
Akihutubia baraza, Martha Pobee, Katibu Mkuu Msaidizi wa UN kwa kuzingatia kifupi Afrika alisema kwamba azimio hilo (2719) lilichukuliwa “kama njia ya kushughulikia pengo la muda mrefu katika usanifu na usalama wa Jumuiya ya Afrika ili kujibu mizozo ya silaha kwenye bara la Afrika, kwa msaada wa jamii pana ya kimataifa, na baraza hili.”
Kazi inaendelea juu ya utendakazi wa azimio katika sehemu kuu nne za kazi na maendeleo kadhaa yaliyoripotiwa.
Njia za upangaji wa pamoja kwa shughuli za msaada wa amani zinazoongozwa na AU ziliidhinishwa mnamo Septemba, kuanzisha mfumo wa kufanya maamuzi.
Upangaji wa msaada wa misheni pia ulikamilishwa ili kuhakikisha shughuli za uwanja thabiti.
Mapema katika mwaka, UN ilielezea sheria za kifedha za misheni inayoongozwa na AU, sasa chini ya ukaguzi wa sheria.
Maendeleo pia yalifanywa juu ya kufuata na ulinzi wa raia pamoja na kuimarisha mifumo ya uwajibikaji na kukuza sera za kukabiliana na jinsia.
Jaribio “linatafuta kuhakikisha kuwa ushirikiano wetu umewekwa katika maono ya kimkakati na katika utendaji kazi,” alisema Bi Pobee.
