Kila siku, jua linachomoza mashariki na kuangazia nchi yetu ya Tanzania, ukwasi ambao tumezoea kuuona kwa kilimo, utalii na rasilimali asili. Lakini leo, kuna mwangaza mwingine unaochomoza ule wa skrini za kompyuta, ujanja wa kiteknolojia na nguvu ya ubunifu wa kifedha.
Huu ndio mwangaza wa “Silicon Savannah,” dhana ambayo inaweza kuwa msingi wa mafanikio ya kiuchumi kwa Tanzania katika karne ya ishirini na moja. Wakati tulivyo na mazao ya shamba kama pembejeo muhimu, sasa ni wakati wa kuvuna mazao ya akili na ubunifu.
Wazo la “miji ya kibunifu” linaonekana kama jambo la baadaye, lakini kwa hakika, ndio ufunguo wa kufungua milango ya fursa kwa vijana wetu wengi pia. Fikiria miji kama Dar es Salaam, Arusha, au Mwanza ikiboreshwa kuwa miji ya ubunifu.
Si tu kwa miundombinu ya kisasa kama mtandao wa intaneti wa kasi na nguvu za umeme zinazodumu, bali pia kwa kujengwa kwa maabara za dijitali, vituo vya ushirikiano, na ofisi zinazowakumbatia wasanii, watengenezaji programu, na wanasayansi wa data.
Hapa, kijana anayeota kuunda programu ya kusaidia wakulima kutabiri misukumo ya soko, au msanii anayetaka kuleta hadithi za Kitanzania kwenye ulimwengu wa filamu za ‘animation,’ ataona nafasi na msaada wa kufikia ndoto zao.
Nchi kama Rwanda na Kenya tayari zimeonesha jinsi uwekezaji katika sekta ya teknolojia unaweza kuvutia uwekezaji wa kimataifa, kuunda ajira mbalimbali na kuongeza mapato ya taifa.
Tanzania ina faida kubwa ya idadi kubwa ya vijana wanaojituma, ambao wakipewa mafunzo sahihi na fursa, wanaweza kuwa wakurugenzi wa tasnia hii mpya. Lengo siyo kuwa “Kenya ya Tanzania,” bali kuwa “Tanzania ya Silicon Savannah” kitu kipekee na cha asili yetu. Hii ina maana kuunganisha teknolojia na sekta tulizo nazo kama utalii.
Fikiria programu ya ‘virtual reality’ inayowaletea watalii ulimwengu wote kufurahia Ngorongoro au Zanzibar kabla ya kuja, au mfumo wa ‘blockchain’ unaowafanya wakulima wetu wauze kahawa yao moja kwa moja kwa wanunuzi kimataifa bila wapatikanaji wengi.
Bila shaka, safari hii haitakuwa bila changamoto. Inahitaji dhamira thabiti kutoka kwa serikali katika kuweka sera zinazowataka wajasiriamali, uwekezaji katika elimu ya sayansi, teknolojia, uhandisi na hisabati (STEM), na ujenzi wa miundombinu mikuu ya kidijitali.
Zaidi ya yote, inahitaji mabadiliko ya mtazamo. Tunahitaji kuwaacha vijana wetu kucheza na wazo, kukosa mara kwa mara, na kujaribu mbinu mpya bila hofu ya kushindwa. Serikali, sekta binafsi na vyuo vikuu lazima vishirikiane kujenga mazingira ambayo ubunifu huu unaweza kukua.
Madhubuti ya uchumi wa dunia yanabadilika, yakiwa na msingi wa ubunifu na uvumbuzi. Tanzania haiwezi kukaa nyuma na kuendelea kutegemea mazao ya msingi pekee. Ni wakati wa kuchimba ardhi yetu kwa rasilimali yake ya mwisho na yenye thamani zaidi: akili za watu wake.
Kwa kujenga miji ya kibunifu na kisasa, hatutazidi kuwa na uchumi unaostahimili misukumo ya kimataifa, bali pia tutakuwa tumejenga Tanzania ambayo kila kijana anaona ndoto yake inawezekana, na jua la Silicon Savannah linaangaza siku zijazo za fahari na ustahimilivu.
