Umoja wa Mataifa, Novemba 18 (IPS) – Baada ya karibu miaka miwili ya migogoro kati ya Hamas na Israeli, Wapalestina waliohamishwa huko Gaza wameanza kurudi nyumbani kwani mashirika ya kibinadamu yanafanya kazi ili kurejesha huduma muhimu, za kuokoa maisha. Licha ya maendeleo ya hivi karibuni, Umoja wa Mataifa (UN) na washirika wake wanaendelea kukabiliwa na vizuizi vikuu katika kufikia idadi ya watu walio katika mazingira magumu zaidi kwa sababu ya ukosefu wa usalama unaoendelea na vizuizi vilivyoongezeka. Pamoja na kukaribia msimu wa baridi haraka -na inatarajiwa kuzidisha hali mbaya ya maisha – shughuli za misaada endelevu zinabaki kuwa muhimu.
Karibu mwezi mmoja ndani ya mapigano, ofisi ya uratibu wa maswala ya kibinadamu (Ocha) ameripoti milipuko ya kila siku ya maeneo ya makazi katika maeneo ambayo vikosi vya Israeli vinabaki kupelekwa, haswa mashariki mwa Khan Younis na Jiji la Gaza Mashariki. Shirika hilo pia limeandika ukiukwaji wa mapigano mengi kando ya “mstari wa manjano,” na kusababisha majeruhi kadhaa wa raia.
Kulingana na Wizara ya Afya ya Gaza, kati ya Oktoba 29 na Novemba 5, mabomu yalisababisha vifo 15 vya Wapalestina na majeraha 24. Miili 31 ya ziada ilipatikana kutoka kwa kifusi cha majengo yaliyoanguka. Wizara inaripoti zaidi kwamba tangu kuanza kwa mapigano, Wapalestina 241 wameuawa na 609 wamejeruhiwa.
Philippe Lazzarini, Kamishna Mkuu wa Shirika la Msaada na Kazi la Umoja wa Mataifa kwa Wakimbizi wa Palestina katika Mashariki ya Karibu (Unrwa), aligundua kuwa hali ya kibinadamu huko Gaza inategemea sana utulivu wa mapigano. “Kusitisha mapigano ambayo huongeza tu kukosekana kwa vita bila kuorodhesha njia inayofaa ya amani kunaweza kurudia makosa mabaya ya zamani,” Lazzarini aliandika katika Guardian Op-ed mnamo Novemba 10. “Baadaye ya amani inahitaji uwekezaji wa kweli katika suluhisho dhahiri la kisiasa kwa mzozo wa Israeli-Palestina.”
Kwa kuongezea, Lazzarini ilisisitiza hitaji la haraka la nguvu ya kimataifa ya utulivu kulinda miundombinu muhimu ya raia na kuwezesha mtiririko laini wa shughuli za kibinadamu, na vile vile hatua za uwajibikaji za kupata haki kwa wahasiriwa wa ukiukaji wa sheria za kibinadamu za kimataifa. Mnamo Novemba 12, Lazzarini aliwajulisha waandishi wa habari katika makao makuu ya UN kwamba uwajibikaji ni muhimu katika kuanzisha mwisho endelevu wa vurugu na njia ya kupona Palestina kwa ujumla.
“Njia ya kuanza inaweza kuwa bodi ya uchunguzi,” alisema Lazzarini, “kwa upana zaidi, ikiwa tunataka kukuza amani yoyote ya kudumu, sidhani kama tutafanikiwa ikiwa hatutaenda kwa utoaji wa haki na uponyaji, na kutambua wigo wa ukatili ambao umetekelezwa.”
Licha ya kurekodi uboreshaji mkubwa katika hali ya kibinadamu ya Gaza, hali zinabaki kuwa mbaya, na njaa na magonjwa yaliyobaki vitisho vya karibu kwa Wagazani wengi. UN na washirika wake wanaendelea kukabiliana na vizuizi muhimu vya ufikiaji vilivyowekwa na mamlaka ya Israeli. Katibu Mkuu wa UN, Antonio Guterres alifahamisha waandishi wa habari kuwa UN ni mbali na kuwa na “kile kinachohitajika kuondoa njaa haraka na kuunda hali kwa watu huko Gaza kuwa na kiwango cha chini sana ambacho ni muhimu kwa hadhi maishani”.
Ocha anabainisha zaidi kuwa upatikanaji wa misaada ya kibinadamu na shamba za kilimo zaidi ya mstari wa manjano unabaki marufuku, na vizuizi vya saruji vilivyochorwa vya manjano vimewekwa ili kubaini maeneo yaliyokatazwa, kama ilivyoamriwa na Waziri wa Ulinzi wa Israeli. Upataji wa bahari pia unabaki marufuku, na vikosi vya Israeli vinawazuia wavuvi angalau watano tangu Novemba 4.
Kulingana na Ocha, vitu kadhaa muhimu vya misaada vinabaki vimezuiliwa kuingia Gaza-pamoja na magari ya kibinadamu, paneli za jua, vifaa vya rununu, mashine za X-ray, vifaa vya chakula na vifaa vya elimu, na jenereta-ambao viongozi wa Israeli huainisha kama nje ya wigo wa usaidizi wa kibinadamu. OCHA pia inaripoti vizuizi vinavyoendelea juu ya zana za matengenezo zinazohitajika kwa maji, usafi wa mazingira, na mifumo ya usafi (safisha). Magari na vifaa vya UNRWA na vifaa, pamoja na mizinga ya maji na malori ya jetting, bado hayajasafishwa kwa kuingia.
Unrwa Na wenzi wake wameelezea kengele juu ya uwekaji wa vizuizi kama hivyo wakati wa kusitisha mapigano, haswa na msimu wa msimu wa baridi unaokadiriwa kuzidisha hali ya maisha kwa Wapalestina katika makazi ya makazi. Nguzo ya makazi inakadiria kuwa angalau familia 259,000 za Palestina, au zaidi ya Wagazans milioni 1.45, zitaathiriwa vibaya na msimu wa baridi ikiwa huduma za usalama hazitawekwa hivi karibuni.
Mnamo Novemba 5 Taarifa ya Pamoja Kutoka kwa mashirika kadhaa ya UN, pamoja na UNRWA, UNICEF na Shirika la Afya Ulimwenguni (WHO), UN na washirika wake wamekuwa wakishirikiana na Wizara ya Afya ya Gaza kuandaa “kampeni ya kuunganishwa” ya chanjo na msaada wa lishe, ikilenga kufikia takriban watoto 44,000 ambao wamekataliwa kutoka kwa huduma za maisha tangu mwanzo wa mzozo huu.
Inakadiriwa kuwa mtoto wa miaka mitano chini ya umri wa miaka mitatu ni kipimo cha sifuri au chanjo ya chini kwa sababu ya mzozo huo, na kuwaacha wakiwa hatarini sana kwa milipuko ya magonjwa yanayoweza kuzuia. Kampeni hiyo itafanywa kwa raundi tatu ili kuwapa watoto chanjo za kawaida, pamoja na pentavalent, polio, rota, pneumococcal, na kipimo mbili cha chanjo ya MMR.
Huduma za chanjo zitapatikana katika vituo 149 vya afya na magari 10 ya rununu kwenye enclave, na raundi ya kwanza iliyopangwa Novemba 9-18. Raundi ya pili na ya tatu ya kampeni ya chanjo imepangwa Desemba 2025 na Januari 2026, mtawaliwa.
Pamoja na chanjo, UNICEF na washirika wataonyesha watoto kwa utapiamlo, kutoa matibabu na ufuatiliaji kwa wale walioathirika, na kutaja kesi kali kwa vituo vya utulivu vya WHO. UNICEF pia inarekebisha vituo 15 vya afya, wakati ni nani anayerejesha vifaa 20 vya ziada ambavyo viliharibiwa kwa sehemu au kuharibiwa kikamilifu.
“Kampeni hii ya chanjo ni njia ya kuishi, kulinda afya ya watoto na kurejesha tumaini la siku zijazo,” alisema Dk Richard Peperkorn, ambaye mwakilishi katika eneo la Palestina. “Ni hatua muhimu katika kuimarisha huduma muhimu za kiafya na kuwalinda watoto walio katika mazingira magumu huko Gaza ambao wamekataliwa kwa muda mrefu sana. Bado hii ni sehemu moja tu ya puzzle. Zaidi inahitajika, na ni nani anayefanya kazi ya kujenga mfumo dhaifu wa afya wa Gaza ili kila mtoto, kila jamii, iweze kupata huduma wanayostahili.”
Kwa kuongezea, Lazzarini aliwajulisha waandishi wa habari mnamo Novemba 12 kwamba UNRWA imekuwa njia ya kuishi kwa Gaza tangu mwanzo wa shida hii. Katika miaka miwili iliyopita, UNRWA imeunga mkono mashauriano ya afya ya msingi zaidi ya milioni 15, kutoa mashauri zaidi ya 14,000 kwa wastani kila siku.
UNRWA pia imekuwa muhimu katika kuweka mfumo wa maji kwenye enclave kuanguka, na Lazzarini akisema kwamba “asilimia 40 ya maji safi ni shukrani kwa kazi ya mhandisi (UNRWA) ardhini.” Kwa kuongezea, UNRWA imeunga mkono zaidi ya watoto 48,000 katika shule 96 za UNRWA siku tano kwa wiki, pamoja na kurudisha elimu mkondoni kwa watoto wapatao 300,000.
“Ninaamini kuwa tuko na tunabaki mali ya kushangaza katika ovyo wa jamii ya kimataifa, haswa kwa kupata huduma muhimu kwa idadi ya watu wa Gaza na juhudi zozote za utulivu na mafanikio,” alisema Lazzarini. “Changamoto kuu ni kwamba tunahitaji kulinda nafasi ya kiutendaji ya wakala huko Gaza. Hiyo ni changamoto namba ya kwanza, kukiri kwamba shirika hilo ni mshirika muhimu na mali muhimu kwa jamii ya kimataifa kusaidia kujumuisha kusitisha mapigano na kuhakikisha kupona vizuri.”
Ripoti ya Ofisi ya IPS UN
© Huduma ya Inter Press (20251118074128) – Haki zote zimehifadhiwa. Chanzo cha asili: Huduma ya waandishi wa habari
