Dhana ya uchumi wa ushindani inazinduka katika mazungumzo ya kitaifa, ikitoa mwanga wa tumaini na changamoto kwa vijana wetu wanaomaliza elimu ya juu.
Wengi huuliza: Je, wahitimu wetu wana nafasi gani katika uchumi huu unaolenga kuziba pengo la ajira kwa kujenga uchumi wa uvumbuzi na uwezo wa kimataifa? Jibu liko katika ufahamu wa kina wa maana ya uchumi wa ushindani na jinsi wahitimu wanaweza kujigeuza kuwa viungo muhimu vya mabadiliko hayo.
Uchumi wa ushindani haurejelei tu biashara zinazoshindana kwa soko, bali ni mfumo unaostawisha ubunifu, ubora, ufanisi na uvumilivu katika kila sekta. Ni uchumi unaozingatia uwezo wa viwanda, soko la kimataifa, na uzingativu wa teknolojia ya habari na mawasiliano. Tanzania iko katika njia ya kufikia hili, na wahitimu ndio wanaweza kuwa nguvu ya kueneza harakati hii.
Changamoto kubwa inayokabili wahitimu ni kutafuta ajira za kawaida, lakini uchumi wa ushindani unawafunua fursa nyingi zaidi ya kuajiriwa. Kwanza, unawaalika wahitimu kuwa wajasiriamali wenyewe uvumbuzi.
Sekta zinazokua kwa kasi kama teknolojia ya habari, utalii wa ndani, kilimo cha kisasa na uhandisi wa mazingira zinahitaji wabunifu wanaoweza kuziongoza kwenye ubora na ufanisi.
Wahitimu wanaweza kuunda suluhu za kiteknolojia kwa matatizo ya kilimo, kuendeleza mitandao ya utalii ya kidijitali, au kuanzisha biashara zinazotoa huduma bora katika ujenzi, usafiri na utunzaji wa afya. Pili, uchumi wa ushindani unahitaji wataalamu wenye ujuzi maalum na uelewa wa hali ya soko la dunia.
Hii inamaanisha kwamba wahitimu wenye taaluma za uhandisi, sayansi, fedha, na sera za maendeleo wana nafasi ya kuchangia katika kuboresha utengenezaji wa bidhaa, kuimarisha usimamizi wa rasilimali, na kuleta mbinu mpya katika uzalishaji.
Ili kufanikiwa katika uchumi huu, wahitimu wanahitaji kuwa na ujuzi wa msingi wa kitaalamu, lakini pia ujuzi wa ziada kama ubunifu, uwezo wa kutatua matatizo, ustadi wa mawasiliano na uelewa wa teknolojia.
Vyuo vikuu na taasisi za mafunzo zinapaswa kubadilika na kutoa mafunzo yanayolenga soko na kuwapa wanafunzi uzoefu wa kweli wa kazi. Lakini jukumu kubwa liko kwa wahitimu wenyewe: kujitayarisha, kujifunza ujuzi mpya, na kuchukua hatua ya kuanzisha miradi.
Serikali, kwa upande wake, inapaswa kuendeleza mazingira mazuri ya kibiashara, kurahisisha utoaji leseni, kutoa mikopo kwa wajasiriamali wadogo na kuboresha miundombinu ya teknolojia. Ushirikiano kati ya sekta binafsi, vyuo vikuu na serikali ndio utawezesha wahitimu kuchukua nafasi zao.
Hatimaye, fursa kwa wahitimu Tanzania katika uchumi wa ushindani ni kubwa na zinazokua. Mabadiliko ya kiuchumi yanahitaji vijana wenye uwezo, ujasiri na uvumilivu. Ni wakati wa kuona ukweli kwamba ajira sio lengo pekee, bali uwezo wa kujikwamua na kujenga ni ndio misingi ya maendeleo.
Wahitimu wanaweza kuwa viini vya uvumbuzi na uongozi katika kila sekta, wakiongoza Tanzania kuelekea uchumi wa ushindani unaowawezesha na kuwaweka katika nafasi ya kimataifa. Njia iko wazi, inahitaji tu kutambua fursa na kuchukua hatua.
