Desemba inapowadia, mitaa mingi nchini hukumbwa na taharuki ya kipekee. Ni msimu wa shamrashamra za sikukuu, lakini kwa mzazi mwenye mtoto anayezindua safari ya elimu au anayehama darasa, huu ni wakati wa “msukosuko wa machaguo.”
Ni kipindi ambacho ofisi za walimu wakuu hujaa wazazi wenye nyuso za wasiwasi, huku wengine wakizunguka na magari kutafuta mabango ya shule kando ya barabara.
Wazazi wengi hujikuta katika shinikizo kubwa la muda, wakiamini kuwa huenda nafasi zote zimejaa au wameshapitwa na wakati.
Hata hivyo, wataalamu wa elimu wanasisitiza jambo moja: hujachelewa. Kutafuta shule bora si mbio za nyika, bali ni uwekezaji wa kimkakati unaohitaji utulivu na umakini wa hali ya juu.
Kwa mzazi wa Kitanzania, kumpeleka mtoto shule siyo tu kutimiza sheria, bali ni sehemu ya hadhi na wajibu wa malezi. Mwishoni mwa mwaka, wazazi wengi hukumbwa na kile kinachoitwa “hofu ya mtoto kuachwa “Wanaona majirani zao wameshalipia sare na vitabu, hivyo wanaanza kufanya uamuzi kwa kukurupuka.
Hangaiko hili mara nyingi huchochewa na matangazo ya shule yanayoahidi “A” tupu kwenye mitihani ya taifa. Lakini, je, shule bora ni ile yenye majengo ya ghorofa na rangi zinazovutia pekee?
Je, ni ile inayotoa chakula cha kifahari? Ukweli ni kwamba, kutafuta shule ni zaidi ya kutazama mwonekano wa nje; ni kutafuta mazingira yatakayomfinyanga binadamu aliyekamilika.
Kabla ya kutoa ada, mzazi unapaswa kutulia na kutathmini vigezo vifuatavyo ambavyo ndivyo vinavyounda shule bora kwa maendeleo ya mtoto wako:
Shule bora ni ile inayomfanya mtoto ajisikie yuko salama kiakili na kimwili. Angalia usafi wa vyoo, ubora wa madarasa, na uwepo wa maeneo ya kuchezea.
Mtoto hawezi kujifunza kama anaishi kwa hofu ya kuonewa au kama mazingira ni machafu na hatarishi kwa afya yake.
Mwalimu ndiye injini ya elimu. Shule bora huwekeza kwenye walimu wenye sifa, lakini zaidi ya sifa, walimu wenye upendo na ari ya kufundisha. Uliza kuhusu uwiano wa mwalimu na wanafunzi. Darasa lenye watoto 80 kwa mwalimu mmoja haliwezi kumpa mtoto wako usikivu wa kipekee anaouhitaji.
Elimu bila nidhamu ni sawa na bure. Shule inayofaa ni ile inayosisitiza malezi ya kiroho na kijamii. Je, shule inakuza uadilifu, heshima, na uzalendo? Angalia namna shule inavyoshughulikia makosa; je, wanajenga au wanabomoa saikolojia ya mtoto?
Ingawa alama za “A” ni muhimu, shule bora ni ile inayochochea uwezo wa mtoto kufikiri kwa kina. Tafuta shule inayotoa nafasi kwa watoto kuuliza maswali, kufanya majaribio, na kutumia maktaba au maabara. Elimu ya kukariri imepitwa na wakati; karne ya 21 inahitaji wabunifu.
Siyo kila mtoto atakuwa daktari au mhandisi. Shule bora hutambua kuwa kuna watoto wenye vipaji vya michezo, sanaa, muziki, na uongozi. Shule yenye klabu za mijadala, michezo na sanaa ya jukwaani humsaidia mtoto kugundua uwezo wake mapema.
Ikiwa bado haujafanya uamuzi, usifadhaike. Huu hapa ni mpango kazi wa haraka.
Fanya ziara ya kushtukiza: Usitegemee tu picha za kwenye vipeperushi. Tembelea shule husika siku za kazi. Tazama jinsi walimu wanavyozungumza na watoto na jinsi wanafunzi wanavyoonekana.
Zungumza na wazazi wenzako: Hakuna tangazo la biashara lenye nguvu kama ushuhuda wa mzazi ambaye mtoto wake anasoma hapo. Uliza kuhusu changamoto wanazokutana nazo.
Sikiliza sauti ya mtoto: Ikiwa mtoto ni mkubwa kiasi, mshirikishe. Mpeleke shuleni aone mazingira. Mtoto anayependa shule yake hufanya vizuri zaidi kimasomo kuliko yule anayelazimishwa.
Elimu ni urithi pekee ambao hauwezi kufutika. Ingawa muda unaweza kuonekana kuwa mdogo, bado unayo nafasi ya kufanya uamuzi sahihi. Shule bora si lazima iwe ya gharama kubwa kuliko uwezo wako, bali ni ile inayoweza kumpa mtoto wako msingi imara wa maarifa, stadi, na maadili mema.
Kumbuka, unachochagua leo ndicho kitakachoamua mustakabali wa mtoto wako miaka 20 ijayo. Tulia, tathmini, na chagua shule itakayomfanya mtoto wako kuwa nuru ya jamii.
