Vita hivyo vilivyozuka Aprili 2023 Kati ya Vikosi vya Wanajeshi wa Sudan (SAF) na Kikosi cha Msaada wa Haraka (RSF), kimeharibu miundombinu ya kiraia, kubomoka huduma za kimsingi na kusababisha moja ya migogoro mikubwa zaidi ya watu kuhama makazi yao.
A utafiti wa lishe uliofanyika mwezi huu katika eneo la Um Baru katika jimbo la Darfur Kaskazini nchini Sudan – mojawapo ya mikoa iliyoathiriwa zaidi na mapigano hayo – iligundua kuwa zaidi ya nusu ya watoto walio chini ya miaka mitano wana utapiamlo.
Hivi ni miongoni mwa viwango vya juu zaidi kuwahi kurekodiwa katika tathmini sanifu ya dharura, Mfuko wa Watoto wa Umoja wa Mataifa (UNICEF) alisema, akionya kwamba bila upatikanaji wa haraka wa kibinadamu usiozuiliwa, watoto wanakabiliwa na hatari ya mara moja ya kifo kutokana na sababu zinazoweza kuzuilika.
Utafiti huo uliwachunguza karibu watoto 500 na kupatikana viwango vya utapiamlo vikali vya asilimia 53 – zaidi ya mara tatu ya kizingiti cha dharura cha Shirika la Afya Duniani. Asilimia 18 ya watoto walikuwa wakikabiliwa na utapiamlo mkali, hali inayohatarisha maisha ambayo inaweza kuua ndani ya wiki ikiwa haitatibiwa.
“Wakati utapiamlo mkali unafikia kiwango hiki, wakati huwa sababu muhimu zaidi,” alisema Mkurugenzi Mtendaji wa UNICEF Catherine Russell. “Watoto katika Um Baru wanapigania maisha yao na wanahitaji msaada wa haraka.”
Kuhamishwa kutoka kwa El Fasher kunasababisha mzozo wa mafuta
Darfur Kaskazini imekuwa kitovu cha mzozo wa njaa nchini Sudan kufuatia mapigano makali ndani na karibu na El Fasher, mji mkuu wa jimbo hilo na ngome kuu ya mwisho ya serikali katika eneo hilo, ambayo ilianguka Oktoba baada ya zaidi ya siku 500 chini ya mzingiro.
Familia nyingi ambazo sasa zimejihifadhi katika Um Baru zimekimbia makazi mapya, zimekimbia El Fasher na maeneo jirani tangu Oktoba.
UNICEF imesema watoto wengi miongoni mwa waliokimbia makazi yao wamekosa chanjo za kawaida, ikiwa ni pamoja na dhidi ya surua, na kuwaacha katika hatari kubwa ya kuambukizwa.. Utafiti huo pia ulirekodi viwango vya vifo vya kiwango cha dharura, ikisisitiza muunganiko mbaya wa njaa, magonjwa na ukosefu wa huduma za kimsingi.
Ingawa vifaa vya kuokoa maisha kama vile chakula cha matibabu kilicho tayari kutumika vimepangwa, UNICEF ilisisitiza kuwa matibabu ya lishe pekee hayatoshi. Huduma za jumla za afya na lishe zinahitajika haraka kutokana na ukubwa wa dharura, shirika hilo lilisema.
© UNICEF/Mohammed Jamal
Mtoto anachunguzwa utapiamlo katika kituo cha lishe kinachoungwa mkono na UNICEF huko Darfur Kaskazini, Sudan mnamo Desemba 2025. Rangi nyekundu inaashiria Utapiamlo Mkali sana (SAM).
Ufikiaji bado una vikwazo vikali
Ufikiaji wa kibinadamu unasalia kuwa moja ya vikwazo vikubwa zaidi.
Tarehe 26 Disemba, kufuatia mazungumzo ya muda mrefu, timu ya Umoja wa Mataifa ilifanya tathmini yake ya kwanza ya usalama ndani ya El Fasher tangu kuanza kwa mzingiro huo, ikitumia saa kadhaa kutembelea hospitali ya Saudia na kuzungumza na wakaazi waliokwama katika mji huo.
Wafanyakazi wa Umoja wa Mataifa waliripoti a ukosefu mkubwa wa vifaa na huduma za kimsingi.
Misafara ya misaada ya kibinadamu iliyobeba chakula na misaada ya kimatibabu imezuiwa kuingia El Fasher kwa miezi kadhaa, na kuwalazimu mamia kwa maelfu ya raia kutoroka huku wale waliosalia wakikabiliwa na uhaba mkubwa.
Wakimbizi wanaoingia Chad wanaendelea
Kadiri hali inavyozidi kuwa mbaya, watu kuhama kutoka nje ya mipaka ya Sudan wanaongezeka kwa kasi.
Ofisi ya Kamishna Mkuu wa Umoja wa Mataifa kwa Wakimbizi (UNHCR) taarifa kwamba karibu wakimbizi 19,400 wa Sudan wamevuka kuelekea mashariki mwa Chad tangu mashambulizi yalipoongezeka karibu na El Fasher mwishoni mwa Oktoba.
Wanawake na watoto ni asilimia 87 ya wanaowasiliwengi wanaofika mpakani wakiwa wamechoka na wakiwa na kiwewe baada ya kukimbia unyanyasaji, unyanyasaji wa kijinsia na unyang’anyi. Tangu mwishoni mwa Oktoba, zaidi ya watoto 2,700 wasio na wasindikizaji au waliotenganishwa na zaidi ya watu 1,100 wenye ulemavu wamesajiliwa.
Licha ya ukosefu wa usalama na vizuizi vya kusafiri kwenye njia kuu, wastani wa wakimbizi 250 kwa siku wamevuka hadi Chad katika wiki za hivi karibuni. UNHCR ilionya kuwa harakati za kuvuka mpaka zina uwezekano wa kuendelea kadiri mapigano, anguko la uchumi na hatari za ulinzi zinavyoongezeka.
Tukio la hivi majuzi la usalama katika kivuko cha mpaka cha Tiné – ambapo ndege isiyo na rubani ya jeshi la Sudan iligonga sehemu iliyokuwa ikishikiliwa na wanajeshi wa Chad – ililazimisha kwa muda kusitishwa kwa shughuli za kibinadamu, ikionyesha hali tete ambayo misaada inatolewa.
