“Afrika ni bara la nishati isiyo na mipaka na uwezekano. Lakini kwa muda mrefu sana, ukosefu wa haki mkubwa unaosababishwa na utumwa, biashara ya watumwa ya kupita kiasi na ukoloni wameachwa bila kutambuliwa na bila kubatilishwa,” Yeye Alisema.
Umoja wa Mataifa umesema kurudia kwamba utumwa na biashara ya watumwa ya kupita kiasi iliyoundwa Uhalifu dhidi ya ubinadamu, na Katibu Mkuu ametoa wito wa kurudia kwa udhalilishaji huu.
Kuzungumza na Mfululizo wa Mazungumzo ya Afrika -ambayo inazingatia mada ya haki kupitia malipo-Katibu Mkuu alibaini kuwa harakati za haki ya kurudisha nyuma zinaongezeka kote ulimwenguni kama inavyoonyeshwa na Azimio la Muongo wa pili kwa watu wa asili ya Kiafrikaambayo inapitia 2035.
Muongo uliopitaambayo ilimalizika mnamo 2024, ilitoa matokeo yanayoonekana, na zaidi ya nchi 30 wanachama kurekebisha sheria ili kukabiliana na ubaguzi wa rangi. Walakini, Katibu Mkuu alibaini kuwa kazi nyingi zinabaki.
“Tunaelekeza kwa legacies zenye sumu ya utumwa na ukoloni, sio kupanda mgawanyiko bali kuwaponya,” alisema.
‘Kivuli kirefu cha ukoloni’
Bwana Guterres alisisitiza asili ya hali ya ubaguzi wa rangi na unyonyaji, akisema kwamba mifumo hii imekataza nchi za Kiafrika na watu wa asili ya Kiafrika zaidi ya mwisho wa ukoloni na utumwa.
“Decolonization haikuokoa nchi za Kiafrika, au watu wa asili ya Kiafrika, kutoka kwa miundo na ubaguzi ambao ulifanya miradi hiyo iwezekane,” alisema.
Kwa kweli, wakati Umoja wa Mataifa ulianzishwa na miundo mingi ya ulimwengu iliyoanzishwa, nchi zingine za Kiafrika zilikuwa bado koloni.
“Wakati nchi za Kiafrika zilipopata uhuru wao, walirithi mfumo uliojengwa ili kuwatumikia wengine-sio wao,” Katibu Mkuu alisema.
Rais wa Mkutano MkuuPhilémon Yang, alisisitiza umuhimu wa kufundisha historia hii kupitia mitaala ya kitaifa na makaburi kama vile Sanduku la Kurudi katika makao makuu ya UN.
“Ujuzi wa historia yetu ya kweli unaweza kutumika kama dira yenye nguvu katika safari yetu ya kuendelea kuelekea maendeleo,” alisema.
Picha ya UN/Rick Bajornas
Sanduku la Kurudi, ukumbusho wa kudumu wa kuheshimu wahasiriwa wa utumwa na biashara ya watumwa ya Transatlantic, iliyoko kwenye uwanja wa wageni wa makao makuu ya UN huko New York.
Kubadilisha ‘Legacies zenye sumu’
Ili kushughulikia ukosefu wa usawa wa mfumo huu, Katibu Mkuu alitaka jamii ya kimataifa kuchukua hatua juu ya mifumo ya kifedha ya kimataifa ambayo inazidisha uchumi unaoendelea barani Afrika na Karibiani. Hasa, alisisitiza umuhimu wa kurekebisha mifumo ya deni ambayo “inatosha” uchumi wa nchi hizi.
Ripoti za awali za UN zimebaini kuwa nchi zingine masikini hutumia zaidi juu ya ulipaji wa deni kuliko wanavyofanya kwa afya, elimu na miundombinu pamoja
Bwana Guterres pia alitaka uwekezaji mkubwa katika miundombinu safi ya nishati barani Afrika ambayo imekuwa kwa undani kuathiriwa kwa mabadiliko ya hali ya hewa.
“Nchi za Kiafrika hazikusababisha shida ya hali ya hewa. Bado athari za sayari yetu ya kupokanzwa ni shida katika bara zima,” alisema.
Alisisitiza pia wito wake wa kuanzishwa kwa kudumu Baraza la Usalama msimamo wa Jimbo la Mwanachama wa Afrika.
Bwana Yang, Rais wa Mkutano Mkuu, alisisitiza uharaka wa maelezo ya Katibu Mkuu, akihimiza nchi wanachama kutenda kwa nguvu.
“Sasa ni wakati wa kugeuza mapendekezo kuwa haki, kuomba msamaha kuwa hatua na matarajio katika uwajibikaji.”
