Jean-Pierre Lacroix wa Secretary na Katibu Mkuu Marta Pobee alielezea baraza hilo juu ya vipaumbele vya kurekebisha shughuli za amani za UN ili kukuza suluhisho za kisiasa.
Walisisitiza hitaji la haraka la baraza na ushirika mpana wa UN kushinda mgawanyiko na kuimarisha msaada kwa shughuli za amani kama majukwaa ya kipekee ya kuendeleza diplomasia katika maeneo ya migogoro.
“Misheni ya kulinda amani mara nyingi hufanya kazi katika mazingira tete, ambapo michakato ya kisiasa imesitishwa, kuaminiana kati ya vyama vya migogoro ni ya chini na hali ya kibinadamu,“Bwana Lacroix alisema.
“Maendeleo ni ya kuongezeka, dhaifu na isiyo sawa. Mafanikio katika wakati mmoja yanaweza kufuatwa na vikwazo ijayo. Walakini, hata faida za kawaida zinaweza kuwa muhimu katika kuzuia kurudi tena kwa vurugu zilizoenea na kuokoa maisha.“
Alionyesha misheni ambayo imetoa michango inayoweza kupimika kwa michakato ya amani, kama vile Minusca Katika Jamhuri ya Afrika ya Kati (CAR), ambayo ilisaidia broker makubaliano ya kisiasa ya 2019 na kuzindua juhudi za silaha, au Monusco Katika Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo (DRC), ambayo ilichangia kupunguza vurugu wakati wa uchaguzi wa 2023.
Umoja wa Baraza la Usalama ni muhimu
Bwana Lacroix alisisitiza kwamba umoja wa kisiasa na umoja kati Baraza la Usalama Wajumbe ni muhimu kwa misheni kutambua uwezo wao.
Bila “msaada mkubwa, na umoja wa kisiasa”, alionya, shughuli za amani ni mdogo kwa kusimamia mizozo na kuwalinda raia badala ya kuunga mkono mikataba ya amani ya kudumu.
Jukumu la baraza, ameongeza, lazima liongeze zaidi ya idhini ya mamlaka kwa ushiriki endelevu wa kisiasa. Alitaja kupitishwa kwa makubaliano ya Azimio 2773 mnamo Februari 2025 kwenye DRC kama mfano wa umoja wa baraza unaimarisha juhudi za kidiplomasia kwenye ardhi.
Uongozi wa shamba na kubadilika
Bwana Lacroix pia alisisitiza umuhimu wa uongozi wa nguvu ya misheni, akiwataka maafisa wakuu kutumika kama “mabalozi thabiti wa amani” ambao wanadumisha imani na serikali za mwenyeji na watendaji wa migogoro wakati wa kuzoea mabadiliko ya muktadha wa kisiasa.
Alisisitiza umuhimu wa ushirika wa kikanda, haswa na Jumuiya ya Afrika (AU). Azimio 2719 (2023), ambayo inaruhusu michango iliyopimwa kwa shughuli zinazoongozwa na AU, ilielezewa kama “hatua ya kihistoria” katika ushirikiano wa UN-AU.
“Kuongeza uwekezaji wa nchi- na nchi zinazochangia polisi kwa makusudi ni muhimu,” ameongeza, akigundua mfano wa jukumu la pande mbili la Pakistan kama mchangiaji mkubwa wa jeshi na mjumbe wa baraza la usalama aliyechaguliwa.
Masomo kutoka kwa Vita baridi
Ufupi wa Bi Pobee uliimarisha mada hizi wakati wa kutoa mtazamo wa kihistoria.
Alikumbuka jinsi Wakati wa Vita Kuu, licha ya mvutano wa ulimwengu, misheni maalum ya kisiasa iliwezesha utatuzi wa mzozo wa amanikama vile juhudi za kidiplomasia katika Guinea ya Ikweta mnamo 1969, Bahrain mnamo 1970 na mzozo wa mpaka kati ya Iraqi na Iran mnamo 1974.
Aligundua mambo kadhaa muhimu nyuma ya mafanikio hayo: maagizo yaliyowekwa wazi, ya wakati; matumizi ya kazi ya ofisi nzuri za Katibu Mkuu; diplomasia ya busara na kwa bahati mbaya, idhini kutoka kwa serikali mwenyeji na vyama vya migogoro.
Msingi huu wa uaminifu, alibaini, unazidi kutokuwepo leo, unawakilisha “nakisi ya uaminifu” ambayo inachanganya juhudi za amani.
Picha ya UN
Misheni maalum ya kisiasa ya UN katika mipangilio ya mshikamano wa baada ya-, kama vile Misheni huko Nepal (Unmin, 2007-11) husaidia kudumisha utulivu, mazungumzo na kusaidia michakato ya demokrasia.
Chombo cha kipekee
Wakuu wote walikubali Muktadha mgumu wa ulimwengu, pamoja na mgawanyiko wa Baraza la Usalama, kuzuka kanuni na mizozo ngumu inayojumuisha watendaji wasio wa serikali, uhalifu uliopangwa na hatari zinazoendeshwa na hali ya hewa.
Walakini, shughuli za amani, pamoja na mchanganyiko wao wa uwezo wa raia na sare, zinabaki kuwa muhimu kwa utulivu wa mipangilio dhaifu na kuwezesha mazungumzo ya kisiasa, walidumisha. Dhamira ya muda mrefu huko Kupro ilitajwa kama mfano wa jinsi uwepo wa UN ulivyoweza kuzuia kuongezeka, hata kukiwa na kizuizi kinachoendelea.
Bwana Lacroix pia aliwasihi nchi wanachama kulipa michango iliyopimwa kwa wakati, na kuonya kwamba rasilimali zisizo za kutosha zinadhoofisha uwezo wa misheni ya kutimiza majukumu yao.
Bi Pobee ameongeza kuwa UN imerudia mara kwa mara polarized eras hapo awali.
“Tumekuwepo… Lakini, somo moja wazi ni kwamba kukiwa na mvutano wa kijiografia kali, shughuli za amani zimesaidia nchi wanachama kuweka majibu yaliyopangwa kwa changamoto za amani na usalama wa kimataifa“Alisema.
