Mkutano wa Kimataifa wa Kimataifa wa Makazi ya Amani ya swali la Palestina na utekelezaji wa Suluhisho la Jimbo mbili Ilifanyika New York kutoka Julai 28 hadi 30.
Merika na Israeli hazikushiriki.
Ufaransa na Saudi Arabia, viti vya mkutano huo, vilitaka nchi zote wanachama wa UN kuunga mkono tamko likihimiza hatua za pamoja kumaliza vita huko Gaza na kufikia makazi ya haki, ya amani na ya kudumu ya mzozo wa Israeli-Palestina.
Azimio la New York juu ya makazi ya amani ya swali la Palestina na utekelezaji wa suluhisho la serikali mbili Inaelezea hatua za kisiasa, za kibinadamu, na za usalama kuchukuliwa kwa wakati na usioweza kubadilika.
Viti vya ushirikiano vilihimiza nchi kupitisha tamko hilo mwishoni mwa kikao cha 79 cha Mkutano Mkuu, mwanzoni mwa Septemba, ikiwa wangetaka.
Tenda kabla haijachelewa
Katika Stark yake Maneno ya ufunguzi Jumatatu, Katibu Mkuu Guterres alisisitiza kwamba suluhisho la serikali mbili ndio njia pekee inayofaa kumaliza mzozo wa muda mrefu na kufikia amani ya kudumu katika mkoa huo, na kuonya kwamba hakuna mbadala.
“Ukweli wa serikali moja ambapo Wapalestina wanakataliwa haki sawa na wanalazimishwa kuishi chini ya makazi na usawa? Ukweli wa serikali moja ambapo Wapalestina wanafukuzwa kutoka ardhi yao? Hiyo sio amani. Hiyo sio haki. Na hiyo haikubaliki,” alisema.
Alilaani mashambulio yote mawili ya Hamas ‘7 Oktoba 2023 na kiwango cha majibu ya kijeshi ya Israeli, akirudia wito wake wa kusitisha mapigano ya haraka na ya kudumu, kutolewa kwa masharti ya mateka, na ufikiaji wa kibinadamu.
“Mzozo huu hauwezi kudhibitiwa. Lazima kutatuliwa,” Bwana Guterres alihitimisha. “Lazima tuchukue hatua kabla ya kuchelewa sana.”
Picha ya UN/Evan Schneider
Katibu Mkuu António Guterres anahutubia mkutano wa kiwango cha juu juu ya makazi ya amani ya swali la Palestina na utekelezaji wa suluhisho la serikali mbili.
Wito wa amani
Kwa siku hizo tatu, zaidi ya wasemaji 125 walichukua sakafu wakati wa mjadala wa jumla, pamoja na wawakilishi wa kiwango cha juu kutoka kote ulimwenguni na mashirika makubwa ya kikanda na kimataifa kama vile Shirika la Ushirikiano wa Kiisilamu (OIC) na Kamati ya Kimataifa ya Msalaba Mwekundu (ICRC).
Wajumbe walisisitiza uharaka wa hatua halisi za kutambua suluhisho la serikali mbili, na kuonyesha hitaji la kuwezesha na kurekebisha Mamlaka ya Palestina, kuunda tena Gaza na kuhakikisha uwajibikaji kwa ukiukaji wa sheria za kimataifa.
Ufaransa, ambayo iligombea mkutano huo, ilikumbuka msaada wake kwa Israeli kwani ilijiunga na jamii ya mataifa na ilithibitisha kwamba Wapalestina wanastahili haki hiyo hiyo kwa nchi.
“Wakati ambao suluhisho la serikali mbili linatishiwa zaidi kuliko hapo awali, Ufaransa iko tayari kutambua kikamilifu hali ya Palestina,” alisema Jean-Noël Barrot, Waziri wa Ulaya na Mambo ya nje. Utambuzi huo, umeongeza, ungekuja mnamo Septemba wakati viongozi wanaungana tena kwa kikao cha 80 cha Mkutano Mkuu.
Waziri wa mambo ya nje wa Saudi Arabia, Faisal bin Farhan al Saud, alisisitiza mateso ya maelfu ya raia huko Gaza chini ya bomu, wakati makazi ya Israeli yanakua huko Yerusalemu na Benki ya Magharibi kubadilisha hali ya idadi ya watu.
“Amani na usalama hazifanyike kupitia kunyimwa haki au nguvu,” alisema, akisisitiza hitaji la mchakato wa amani wa kweli na usiobadilika.
Picha ya UN/Loey Felipe
Katibu wa Mambo ya nje David Lammy wa Uingereza anahutubia mkutano wa kiwango cha juu.
Katibu wa kigeni wa Uingereza, David Lammy, alielezea hatua za hivi karibuni za Uingereza – pamoja na kusimamishwa kwa usafirishaji wa silaha na vikwazo kwa walowezi wenye msimamo mkali, na kurejesha ufadhili kwa Wakala wa Msaada wa UN na Kazi kwa Wakimbizi wa Palestina.
“Ni kwa mkono wa historia juu ya mabega yetu kwamba serikali ya ukuu wake inakusudia kutambua hali ya Palestina wakati Mkutano Mkuu wa UN unakusanyika mnamo Septemba hapa New York,” alitangaza.
“Tutafanya hivyo isipokuwa serikali ya Israeli itekeleze kumaliza hali mbaya huko Gaza, itakapomaliza kampeni yake ya kijeshi na kufanya amani endelevu ya muda mrefu kulingana na suluhisho la serikali mbili.”
