Umoja wa Mataifa, Oktoba 3 (IPS) – Katika miezi ya hivi karibuni, hali ya kibinadamu huko Gaza imezidi kudhoofika, na uhasama unaokua unaendesha uhamishaji wa raia na kuzidisha mfumo wa huduma ya afya tayari, ukisukuma ukingo wa kuanguka. Maafisa wa UN wanaonya kuwa maelfu ya raia wameachwa na majeraha ya kubadilisha maisha bila matibabu.
Wakati Kikosi cha Ulinzi cha Israeli (IDF) kinaendelea kukera katika Jiji la Gaza, safu ya maagizo ya uokoaji yamewalazimisha raia kukimbia kutoka kaskazini mwa Enclave kuelekea kusini. Mnamo Oktoba 1, vituo vyote vya afya vilivyobaki huko Gaza vinafanya kazi kwa uwezo wa kufanya kazi, vinakabiliwa na uhaba mkubwa wa vifaa vya matibabu, ufikiaji wa huduma za msingi, za dharura. Maelfu ya wagonjwa wamejaa ndani ya makao na usafi wa mazingira duni, wameacha hatari kwa milipuko, na wanakabiliwa na utapiamlo na majeraha ya kubadilisha maisha.
“Familia za kusini mwa Gaza zimeingizwa ndani ya makazi haya na mengine yaliyojaa au hema za kuhama pwani,” alisema msemaji wa naibu wa UN Farhan Haq. “Wengine wengi wamelala wazi, mara nyingi huku kukiwa na kifusi. Wanaokuja wapya Kusini wanakabiliwa na usafi wa mazingira duni, hakuna faragha au usalama, na hatari kubwa ya watoto kutengwa na familia zao – wakati wote wakiwa wazi kwa utaftaji wa kulipuka.”
Mnamo Oktoba 2, Shirika la Afya Ulimwenguni (WHO) ilitoa sasisho juu ya matokeo yake yanayohusiana na kiwewe na kiwango cha mahitaji ya matibabu huko Gaza. Dk. Rik Peeperkorn, ambaye mwakilishi wa eneo la Palestina, alitoa maelezo mafupi kwa waandishi wa habari katika makao makuu ya UN akigundua kuwa kiwewe kimeenea, na raia wapatao 42,000 wanaendeleza majeraha ya kubadilika-juu ya robo moja yao.
“Majeraha haya ya mabadiliko ya maisha husababisha robo moja ya majeraha yote yaliyoripotiwa, ya jumla ya watu zaidi ya 167,300 waliojeruhiwa tangu Oktoba 2023,” Peeperkorn alisema. “Waathirika wanapambana na kiwewe, upotezaji na kuishi kila siku ambapo huduma za rufaa za kisaikolojia zinabaki kuwa chache.”
Kulingana na ripoti hiyo, idadi inayokadiriwa ya raia inayohitaji ukarabati wa muda mrefu kwa majeraha yanayohusiana na migogoro yamekaribia mara mbili, ikiongezeka kutoka 22,500 mnamo Julai 2024 hadi angalau 41,844 ifikapo Septemba. Ambaye amerekodi idadi kubwa ya kiwewe kinachohusiana na mlipuko, pamoja na kukatwa, kuchoma, majeraha ya mgongo, uharibifu wa maxillofacial na ocular, na majeraha ya ubongo ya kiwewe. Masharti haya mara nyingi husababisha kuharibika sana na kuharibika, na wagonjwa wengi hawawezi kupata huduma ya kuokoa maisha.
Ripoti hiyo inaonyesha ukosefu mkubwa wa upatikanaji wa upasuaji na huduma za ukarabati, zilizoongezewa na njaa, hali ya maisha isiyo ya kawaida, milipuko ya magonjwa, na upungufu mkubwa wa utunzaji wa kisaikolojia – yote ambayo yanaathiri sana idadi ya watu walio hatarini zaidi. Watu wenye ulemavu na hali sugu ya kiafya hubeba mzigo mzito zaidi, wanakosa ufikiaji muhimu wa msaada endelevu, wa muda mrefu.
Kuongezeka kwa hivi karibuni katika visa vya ugonjwa wa Guillain-Barré-shida ya autoimmune ambayo inashambulia mishipa ya pembeni nje ya ubongo na uti wa mgongo-imeongeza changamoto hizi zaidi. Kwa kuongezea, wataalam wa matibabu huandaa kwamba athari za muda mrefu za njaa, magonjwa, na kuhamishwa itakuwa changamoto sana kwa Wagazani kupona kutoka katika siku zijazo zinazoonekana.
Waandishi wa habari wa Peeperkorn kuwa ahueni ya muda mrefu itakuwa ngumu kwa idadi kubwa ya raia kutokana na ukosefu wa usalama wa chakula. “Ikiwa unaongea na waganga na wataalamu wa matibabu katika hospitali, walisema hata majeraha rahisi ya kiwewe hayakupona haraka kwa sababu karibu wote walikuwa na kiwango cha utapiamlo. Utaratibu wote wa uokoaji uliongezwa sana,” alisema Peeperkorn.
Kulingana na Ofisi ya Uratibu wa Masuala ya Kibinadamu (OCHA), mashirika ya kibinadamu yalitoa tani zaidi ya tani 14,400 za chakula kwenda Gaza kupitia mfumo wa misaada ambao haujaratibiwa-chini ya asilimia 26 ya kile kinachohitajika kukidhi mahitaji ya msingi ya kila siku. Zaidi ya asilimia 77 ya misaada hii ilipotea katika usafirishaji, ikipunguza sana kiasi kilichofikia ghala za washirika kwa usambazaji.
“Kuna chakula zaidi, hiyo ni kweli,” alisema Peeperkorn. “Bei bado ni kubwa sana kwa familia nyingi na chakula bado sio tofauti vya kutosha ikiwa una idadi ya vikundi vilivyo hatarini.”
Hivi sasa, chini ya 14 ya hospitali za Gaza 36 zinabaki kufanya kazi kwa sehemu, na 8 kati yao wakiwa katika Jiji la Gaza. Kati ya Septemba 11-28, ambaye alirekodi alama 44 za huduma za afya ambazo zilitoka kwa huduma. Peeperkorn alibaini kuwa takriban raia 200,000 hadi 300,000 walikimbia kutoka kaskazini mwa enclave kwenda kusini, wakati takriban 800,000 hadi 900,000 walibaki kaskazini, ambapo ufikiaji wa huduma za msingi unadhoofika.
“Huduma za afya katika serikali ya Kaskazini ya Gaza hutolewa tu kupitia njia moja inayofanya kazi. Tunaona upungufu wa haraka wa vitu muhimu kama vifaa vya kuvaa, haswa chachi, lakini pia vifaa muhimu vya utunzaji wa jeraha huathiri vibaya uwezo wa kesi za kiwewe.”
Peeperkorn alibaini kuwa ni nani aliyeweka vifaa vingi vya matibabu kwa kupeleka Gaza, ukosefu wa usalama na vizuizi vya ufikiaji vinaendelea kuzuia usambazaji wao. Kama matokeo, vituo vya afya huko Gaza vinabaki visivyoweza kutoa huduma maalum zaidi ya matibabu ya msingi ya dharura.
Ambaye amesisitiza hitaji la haraka la uhamishaji wa matibabu, haswa kwa kesi kali kama vile majeraha ya ubongo, kwani wagonjwa wengi wanaugua aina nyingi za kiwewe. Inakadiriwa kuwa zaidi ya watu 15,000, pamoja na watoto 3,800, wanahitaji huduma maalum nje ya Gaza. “Tunahitaji nchi nyingi zaidi kukubali wagonjwa, na marejesho ya Benki ya Magharibi na njia ya rufaa ya Mashariki ya Yerusalemu,” Peperkorn alisema.
Ripoti ya Ofisi ya IPS UN
© Huduma ya Inter Press (20251003085037) – Haki zote zimehifadhiwa. Chanzo cha asili: Huduma ya waandishi wa habari
