KABUL, Oktoba 3 (IPS) – Baada ya Taliban kurudi madarakani nchini Afghanistan, walipiga marufuku elimu ya wasichana zaidi ya darasa la sita. Vikundi vya haki za binadamu vinasema sera hiyo ni dereva mkubwa wa kuongezeka kwa underage na ndoa zilizolazimishwa zinazohusisha wasichana wa Afghanistan.
Zarghona, 42, mama mjane wa watoto wanne, anasema binti zake watatu walio chini ya miaka walichukuliwa kutoka kwake na kuolewa na wenzake wa zamani wa darasa. Baada ya shule na vyuo vikuu kwa wasichana kufungwa, binti wote watatu, ambao walitarajia kuwa wauguzi na wakunga, walinyimwa elimu na walifungwa nyumbani kwao.
“Ili kuwazuia binti zangu kuwa wanyonge, niliwapeleka kwa madrasa (shule ya kidini) karibu na nyumba yetu, kwa ushauri wa majirani,” Zarghona anasema. Walipokea elimu ya dini kwa mwaka, lakini mambo hivi karibuni yakaanza kubadilika.
“Siku moja, mwanamke alifika nyumbani kwetu kwa kisingizio cha kukodisha chumba, na baada ya hapo, mzunguko wa ziara zake uliongezeka. Hatua kwa hatua niligundua kuwa alikuwa akilenga binti zangu.”
Siku moja mpokeaji wa Taliban, mwanafunzi wa darasa lao huko Madrassa, aliwafuata wasichana hao nyumbani kwake na kuwataka binti hao wawili kama wake kwa ndugu zake.
“Wakati nilikataa pendekezo lao, waliniambia, mimi huolewa na binti zangu kwa wanaume wazee au wangemdhuru mwanangu, walitishia”.
Chini ya shinikizo, Zarghona anasema alilazimika kukubali ndoa bila idhini ya binti zake.
“Kwangu mimi na binti zangu, harusi haikuwa sherehe, ilikuwa sherehe ya kuomboleza” Zarghona alilia, na kuongeza, “Sikuwa na chaguo ila kujisalimisha.”
Harusi haikuwa sherehe rasmi ya Afghanistan, lakini ni sherehe rahisi ya kidini iliyofanywa na Mullahs. Binti yake kongwe hakuolewa kwa nguvu.
Baadaye, Zarghona alizuiliwa kuona binti zake. Alisema pesa ilibidi ipelekwe kwa siri kwao kupitia uhamishaji wa rununu wa kulipia kabla. Maisha yakawa magumu zaidi kwa binti.
“Kila siku ilikuja na vizuizi zaidi juu ya jinsi walivaa na wapi wangeweza kwenda. Sikuweza kuwatetea, na moyo wangu haukuwa na amani kamwe, alisema, huzuni na hasira.
Wazee wa binti hao wawili sasa ni 19. Tayari ana mtoto mmoja na anatarajia mwingine. Binti mdogo bado hajapata mjamzito na kwa sababu hiyo aliruhusiwa kuona daktari, ambayo pia iliwezesha Zarghona kukutana naye kwa siri katika eneo la mapokezi ya daktari. Alisema wote wawili walikuwa wamepoteza uzito na walikuwa vivuli vya nafsi zao za zamani. Wote walikuwa na michubuko na walionekana wanaogopa.
Zarghona aliamua kwenda Irani kwa muda ili kujiondoa kutoka kwa ukweli wa uchungu wa hali ya binti zake. Lakini aliposikia kilio chao kwa simu, alirudi Afghanistan. Anasema, “Chini ya siku tatu baada ya kurudi, walinipiga na binti zangu na hata kutufunga ndani ya nyumba yetu.”
Zarghona anaongeza kuwa sasa hana mawasiliano na binti zake na anaamini hali yao inabaki kuwa muhimu. “Milango yote ya kutafuta msaada imefungwa kwangu. Serikali ni ya uzalendo, na hakuna shirika linalounga mkono haki za wanawake,” anasema.
Inakadiriwa kuwa Taliban wametekeleza zaidi ya ndoa 5,000 za kulazimishwa katika miaka minne iliyopita. Maelfu ya wasichana hawajavuliwa tu haki yao ya kupata elimu lakini wamelazimishwa kwenye ndoa ambazo hawakuwa na chaguo.
Asasi za haki za binadamu na Umoja wa Mataifa zimeonya kwamba marufuku ya elimu ya wasichana inaongeza unyanyasaji wa majumbani, umaskini, kujiua, ndoa zilizolazimishwa, na kutengwa kwa kisiasa kwa Afghanistan.
Kulingana na tathmini za hivi karibuni za UNICEF na Benki ya Dunia, zaidi ya wasichana milioni moja wamekataliwa haki ya kupata elimu tangu Taliban ilichukua udhibiti wa Afghanistan.
© Huduma ya Inter Press (20251003155025) – Haki zote zimehifadhiwa. Chanzo cha asili: Huduma ya waandishi wa habari
