Bintou Keita alitoa ujumbe huo katika mahojiano ya kipekee na Habari za UN Siku chache tu baada ya kufupisha Baraza la Usalama juu ya hali ya mashariki mwa DRC, kuelezea “huruma na huruma” kwa idadi ya watu wanaovumilia.
“Tunajua kuwa ni ngumu sana, na ni ugumu wa kila siku,” alisema, akisisitiza “ujasiri” wa watu wa Kongo “licha ya mateso yote”.
Jaribio la kidiplomasia linaendelea
Kwa miongo kadhaa, vikundi vyenye silaha vimekumbwa na Mashariki, ambapo maeneo makubwa sasa yapo chini ya usimamizi wa harakati za waasi za M23.
Bi Keita, ambaye pia anaongoza misheni ya kulinda amani ya UN huko DRC, Monuscoilionyesha juhudi za kidiplomasia ambazo zinafanywa, huku zikibaini kuwa pengo bado ni “pana sana” kuzitafsiri ardhini.
“Kama ni Umoja wa Mataifa, viongozi wake wa serikali, lakini pia jamii ya kimataifa kwa ujumla, yote yamedhamiriwa ili tuweze kupata amani mashariki mwa DRC,” alisema.
Kuhusu michakato inayojulikana ya Washington na Doha, alikumbuka kwamba mawaziri wa kigeni wa DRC na Rwanda walitia saini Mkataba wa Washington katika mji mkuu wa Amerika mnamo 27 Juni.
Rwanda inasaidia M23, ambayo imechukua sehemu za majimbo ya Kaskazini na Kusini mwa Kivu mashariki mwa DRC tangu mwanzoni mwa mwaka. Serikali huko Kigali inasisitiza kwamba haitoi msaada wa kijeshi kwa kundi la waasi.
Azimio la Doha la kanuni, kuanzisha mfumo wa kusitisha mapigano ya kudumu, ilisainiwa mnamo Julai 19 na Alliance ya Mto wa Kongo/M23 na serikali ya Kongo chini ya upatanishi na Qatar.
“Hatujahusishwa moja kwa moja kama MONUSCO katika mazungumzo haya, ingawa makubaliano yenyewe yanamtaja MONUSCO na hutoa jukumu la MONUSCO wakati kuna kusitisha mapigano,” Bi Keita alisema.
Walakini, Ujumbe wa UN unajiandaa kuwa tayari kuangalia kusitisha mapigano wakati iko mahali na kutoa utaalam wake, haswa katika suala la kuwasiliana moja kwa moja na jamii na vikundi vyenye silaha, kuongeza uhamasishaji karibu na silaha, demobilization na kujumuishwa tena.
Juu ya suala la ushiriki wa wanawake katika michakato ya amani, Bi Keita alikumbuka kwamba UN inafanya kazi katika jamii, mkoa, ngazi za kitaifa na kikanda katika DRC. Alisema UN inafanya kazi ya kutoa mafunzo kwa wanawake wa Kongo katika upatanishi katika muktadha wa eneo hilo ili waweze kuwa na sauti katika michakato ya amani.
Maeneo yaliyo chini ya udhibiti wa M23
Wakati huo huo, MONUSCO inatumia jukumu lake la kuwalinda raia katika maeneo ya migogoro katika DRC ya Mashariki na walinda amani bado wanapelekwa katika majimbo matatu katika mkoa huo: Kivu Kaskazini, Kivu Kusini na Ituri.
Katika maeneo yaliyo chini ya udhibiti wa M23, misheni ina misingi ambayo “ni mahali pa kukimbilia kwa wale ambao wanahisi kuwa hatari,” alisema, akiwakilisha “aina ya ulinzi wa moja kwa moja.”
Bi Keita alionyesha “aina nyingine ya ulinzi” kwa watu ambao wako mafichoni na ambao, kwa sababu tofauti, hawawezi kufikia besi za MONUSCO.
“Tunayo mitandao ya simu ambayo inaruhusu sisi kuwasiliana na kila mmoja na tunayo uwezekano wa kuhakikisha kuwa wanaweza kujikuta katika hali ya kutunzwa kwa misaada ya moja kwa moja au kwa misaada isiyo ya moja kwa moja na mitandao ya vyama na NGO,” alisema.
MONUSCO pia inafuatilia na kuweka hati za ukiukwaji wa haki za binadamu katika maeneo yaliyo chini ya udhibiti wa M23. Waasi hao waliteka mji mkuu wa Kivu Kaskazini, Goma, mwishoni mwa Januari mwaka huu na kisha wakachukua udhibiti wa Bukavu, mji mkuu wa Kivu Kusini, mnamo 16 Februari.
© UNFPA/Jonas Yunus
Mkunga Loti Kubuya Mielor husaidia mwanamke mpya aliyefika aliyewasili ambaye alizaa katika makazi huko Goma, Dk Kongo.
Operesheni za pamoja na Jeshi la Kongo huko Ituri
Katika Mkoa wa ITuri, ambapo vikundi vingine vyenye silaha vinafanya kazi, Monusco ina “uhusiano bora” na vikosi vya Silaha vya Kongo, FARDC, ambayo hutafsiri kuwa “uelewa mzuri wa jukumu letu na mamlaka” na katika shughuli za pamoja.
Aligundua pia uwepo wa Jeshi la Uganda, UPDF, ambalo limepelekwa pande mbili katika jimbo hilo, na kukaribisha “uhusiano bora wa kufanya kazi na uratibu”.
Katika muktadha huu, idadi ya doria za walinda amani imeongezeka huko Ituri.
“Tuna misingi ambayo inazidi kuwa ya rununu,” mjumbe wa UN alielezea – majibu ya uhamaji mkubwa sana wa kikundi cha wanajeshi wa Kikosi cha Demokrasia (ADF), kinachohusika na mauaji mengi katika mkoa huo.
“Ili kujibu mashambulio yao, lazima pia uwe wa rununu sana, na kwa hivyo kuunganishwa kwa juhudi kati ya Jeshi la Kongo na Kikosi cha UN na uratibu na UPDF kuturuhusu kufanya kile kinachohitajika.”
