BANGKOK, Novemba 5 (IPS) – Ujumbe uko wazi: Vijana wa leo sio “wanaotamani.” Sio tu siku za usoni-ndio washirika wa sasa, kamili katika kuibadilisha, na “kugawana nguvu” ndio mantra mpya. Maveterani wa wanaharakati wanakumbushwa sio tu kusikiliza bali kusikia na kuacha mfano wao mlangoni.
Hizi zilikuwa kati ya njia nyingi za kuchukua kutoka kwa juma la asasi za kiraia za siku tano, zilizofanyika katika Chuo Kikuu cha Thammasat cha Bangkok.
Bado chini ya usomi wenye matumaini, mhemko tofauti uliendelea. Washiriki wengi wachanga walionekana kukatisha tamaa, wakihisi kubadilishwa kwa muda mfupi na wazee wao-wamewezeshwa kwa maneno, lakini kutengwa katika mazoezi.
Katika kikao kilichoitwa “Harakati za vijana na hatima za Kidemokrasia huko Asia Kusini,” Sauti za vijana kutoka Bangladesh, Sri Lanka, India, Pakistan, na Nepal zilishiriki mafadhaiko yao na hofu kwa siku zijazo.
Huko Pakistan, alisema mwanaharakati wa mwanafunzi Ammad Talpur, upendeleo unaendesha sana, usawa ni wa kutisha na wa kikatili, na sheria zenye nguvu za kuvunja bila kutekelezwa. “Tunatamani mabadiliko, lakini hofu inatutuliza, kwani wale walioko madarakani hawatapingana.”
Maana kama hiyo ya kufadhaika inasikika zaidi ya Pakistan.
“Ingawa wakati mwingine zoezi lake linaweza kuja kwa gharama, vijana nchini India wako huru kusema chochote na uhuru wa kuongea,” Adrian D’Ruz, jopo mwingine, aliiambia IPS baada ya kikao. Na waandishi wa habari, wasomi, wanafunzi, na wacheshi ambao walihoji wale walioko madarakani, alisema, waliripotiwa kukabiliwa na hatua za kisheria, unyanyasaji mkondoni, au shinikizo la kitaasisi.
Ili kukomesha kupingana, vifungu vya kisheria vimetumiwa vibaya, na kusababisha watu “kujielekeza kwa kujitambua badala ya kuhatarisha athari,” alisema D’Ruz, mwanachama wa mtandao wa NGOs nchini India anayeitwa Wada na Todo Abhiyan, ambayo inakuza uwajibikaji wa utawala na ujumuishaji wa jamii zilizotengwa.
Wakati Pakistan na India zinaonyesha shinikizo za vijana chini ya nguvu iliyowekwa, huko Nepal majibu yamechukua fomu inayoonekana zaidi, ya ngazi ya mitaani, ikipanda wimbi la machafuko ambayo ilianza huko Sri Lanka na Bangladesh.
Huko Kathmandu, “kuongezeka kwa ukosefu wa ajira, ufisadi, upendeleo, na ahadi zilizovunjika” ilichochea machafuko hayo, alisema Tikashwari Rai, mama mdogo wa Nepali wa binti wawili, akiwa na wasiwasi juu ya hatma yao.
“Hatutaki kufanya kazi kama msaada wa nyumbani katika Mashariki ya Kati; tunataka fursa hapa, katika nchi yetu. Lakini kwa sababu hakuna, vijana wengi wanalazimika kuondoka,” alielezea.
Walakini, alikiri, maandamano hayo yalikuja kwa gharama nzito – Lives zilizopotea na miundombinu iliyoharibiwa. “Vijana wetu wanahitaji mwongozo na shirika lenye nguvu kuongoza harakati za kijamii kwa ufanisi,” ameongeza.
Zaidi ya vichocheo vya mara moja vya maandamano ya barabarani, wanaharakati wengine wanasema kwamba mfumo wa kina wa mafuta husababisha usumbufu wa vijana.
Melani Gunathilaka, mwanaharakati wa hali ya hewa na mwanaharakati wa kisiasa kutoka Sri Lanka, ambaye pia alikuwa kwenye jopo, aliamini mizizi ya usumbufu ilizidi zaidi. “Wakati maandamano haya mara nyingi huitwa kama serikali ya kupambana na serikali, kwa msingi wao, wanadai mabadiliko ya kimfumo na uwajibikaji wa kweli kutoka kwa wale walioko madarakani.”
Vichocheo vya haraka vinaonekana kuenea katika ufisadi, serikali za kimabavu, ukandamizaji, ukosefu wa mahitaji ya msingi na zaidi, “alisema.
Kuangalia kwa karibu hali katika nchi kama Nepal, Bangladesh, Sri Lanka na Kenya, hata hivyo, ilifunua ugumu wa kiuchumi, mzigo wa deni, na usawa wa usawa. Na mwenendo huu pia unazingatiwa ulimwenguni, alisema.
Licha ya mafadhaiko haya, mkutano huo pia uligundua jinsi wanaharakati wachanga na wakubwa wanaweza kufanya kazi pamoja, sio tu kuandamana, lakini kuunda harakati za kujenga vizuri.
“Katika asasi za kiraia, kuna utambuzi unaokua kwamba vijana lazima wajumuishwe kwa maana katika maendeleo na ujenzi wa taifa. Wakati maendeleo yanatofautiana kutoka kwa kikundi hadi kikundi, mwelekeo wa mabadiliko uko mbele,” alisema D’Ruz.
Talpur zaidi ya maoni ya D’Ruz. “Sio juu ya kuchukua madaraka; ni juu ya kufanya kazi pamoja kupitia kushirikiana.” Aligundua pia kuwa “sio sawa kwa Boomers kuunda fujo na kuiacha kwa Millennia na Gen Z kuirekebisha.”
Kwa kupendeza, maoni yalipata maoni kati ya kizazi kongwe. Mwanzilishi wa Mtandao Mbadala wa ASEAN kwenye Burma, Debbie Stothard, alisema ni haki kuachana na fujo kizazi chake kilikuwa kimeunda kwa vijana na kisha kuwatarajia “kurekebisha.”
Akiongea kwenye safu ya kufunga iliyopewa jina la “Matarajio Tunaunda: Vijana, hali ya hewa na haki ya ujumuishajialibaini kuwa alikuwa akizungumza juu ya “usawa wa pande zote” kwa miaka 40, lakini wengi katika kizazi chake cha wanaharakati bado wanashindwa “kutembea mazungumzo” katika jinsi wanaishi na kuongoza. Bado, ameongeza, sio kuchelewa sana: “Bado tunaweza kufanya nafasi.”
Nafasi hiyo, alielezea, huanza na mabadiliko ya mawazo. “Sio kazi yetu kuwezesha vijana; ni kugundua kuwa wana nguvu,” alisema – ukumbusho kwamba usawa wa kweli hauko katika kutoa nguvu mbali, lakini kwa kukiri tayari upo.
Mabadiliko haya katika mtazamo tayari yanaunda tena jinsi harakati zinavyofanya kazi. Vijana hawahitaji tena “kuangalia juu” takwimu za mamlaka ya jadi kwa msukumo, alisema D’Ruz. Wengi ndani ya kizazi chao tayari wanaongoza mabadiliko.
Mihajlo Matkovic, mwanachama wa Timu ya Vijana ya Vijana huko Civicus, kutoka Serbia, pia wakati wa kufunga, alionyesha jinsi mabadiliko ya kweli yanahitaji uvumbuzi na uvumilivu. “Kwa sababu kizazi chetu hakikuwa na mfano mzuri wa jinsi demokrasia ya moja kwa moja inavyoonekana,” alisema, na kuongeza, “tulilazimika kuirudisha tena.”
Lakini mafanikio yanategemea asasi za kiraia kuachilia kazi zao na kuwaruhusu vijana kuingia kwenye uwanja, alisema.
Mfano wa Matkovic ulionyesha uwezo wa uvumbuzi unaoongozwa na vijana-lakini kwa mabadiliko hayo kufanikiwa, asasi za kiraia lazima zifanye nafasi ya kweli na kupinga nafasi za zamani zinazodai kuwa zinatoa changamoto, kwa sababu mifumo hii pia imeongeza hali ya kutoamini. “Ni ngumu kuamini asasi za kiraia,” Rai alisema. “Sio waaminifu kwa sababu za watu wa kawaida.”
Gunathilaka alisisitiza maoni haya, akibainisha kuwa asasi za kiraia mara nyingi zimechaguliwa na mifumo ambayo vijana hutafuta kubadilika. “Kupuuza ushawishi wa mtaji wa kibinafsi na muundo wa kifedha wa kimataifa ambao unaweka kipaumbele mahitaji ya biashara ya ulimwengu wakati wa kutenganisha mahitaji ya jamii kumeongeza tu kutoamini kati ya vijana,” ameongeza.
Hali hii ya kutoaminiana, wakati haijatajwa wazi kwenye fainali tamko ya ICSW – ambayo ilihimiza serikali kulinda demokrasia, haki za binadamu, haki za watu wachache na vikundi vilivyotengwa, na kuhakikisha ulinzi wa mazingira na haki ya hali ya hewa – hata hivyo ilisisitiza changamoto kubwa: asasi za kiraia zenyewe lazima ziangalie ndani, kukabiliana na mapungufu yake, na kufikiria tena jinsi inavyohusika na kizazi kijacho.
Ripoti ya Ofisi ya IPS UN
© Huduma ya Inter Press (20251105095124) – Haki zote zimehifadhiwa. Chanzo cha asili: Huduma ya waandishi wa habari
