Sikaiana, chini ya kilomita mbili za mraba, amezungukwa na bahari na ni nyumbani kwa watu 300 tu. Pia ni zaidi ya kilomita 200 kutoka kisiwa kikuu cha Archipelago ya Solomon.
Nyumba nyingi ziko hatua kutoka pwani, ambapo mawimbi ya juu yalifurika mstari wa mti na kuingia kwenye visima, na kufanya maji safi.
Bado, maisha yanaendelea na hali ya kawaida. Watoto hutembea bila viatu kwenda shule, wavuvi huandaa nyavu zao, na familia huwa na bustani zao kama kawaida.
Kwenye shule ya kisiwa pekee, Mkuu wa Tuiao Kapule anasimama kuteka maji ya mvua kutoka kwa tank ya kuhifadhi – rasilimali ya thamani kwenye atoll hii ya pekee ambapo kila kushuka.
“Wakati nilikuwa nikikua, maisha huko Sikaiana hayakuwa kama hii,” anasema. “Sasa mawimbi ni ya juu, viwango vya maji ya chumvi vimeongezeka, na ni ngumu kukuza chakula kama vile zamani.”
Anaangalia wanafunzi wake wakicheza karibu, kicheko chao kikienda kwenye uwanja wa shule. “Familia zinaona kuwa ngumu kukabiliana na mabadiliko,” anasema. “Wanafunzi wengine hukaa nyumbani wakati haitoshi kula.”
© IOM/Junior Patrick Makau
Kama kuongezeka kwa mawimbi ya maisha juu ya Sikaiana, Mkuu Tuiao Kapule ana wasiwasi juu ya nini siku zijazo kwa atoll ndogo.
Baadaye alasiri hiyo, Tuiao amesimama nje ya nyumba yake na mdogo wake mikononi mwake.
“Sikaiana ni nchi yangu,” anasema kimya kimya. “Lakini ikiwa tutawahi kuondoka, nitaenda. Maisha kwenye kisiwa hiki sio tena.”
Hadithi yake inaangazia ile ya Mary Maike, mzee wa jamii ambaye ameishi maisha yake yote karibu na bahari.
“Wakati kuna mvua nzito, hatuwezi kuvuna,” anasema. “Bustani zetu zinategemea hali ya hewa. Wakati jua linakaa muda mrefu sana, mizinga inakauka, kwa hivyo lazima tupate visima, kukusanya maji, na kuchemsha kabla ya kunywa.”
© IOM/Junior Patrick Makau
Mary Maike mkazi wa Sikaiana.
Anaona wajukuu zake wakicheza kama wazee wanapumzika karibu; Maisha ya Kisiwa yanaendelea kama kawaida.
“Ikiwa itabidi tuhamie, itakuwa kwa viongozi wetu,” anafafanua. “Hata kama tunakubali kuhama, hatujui tungeenda wapi. Tunataka kukaa karibu na bahari kwa sababu tunategemea uvuvi na kukusanya ganda. Kuhamia mashambani kungefanya maisha kuwa magumu sana kwetu.”
Kando ya Visiwa vya Solomon, hadithi kama za Tuiao na Mary zinakua kawaida kama bahari zinazoongezeka, dhoruba zenye nguvu, na kubadilisha hali ya hewa ya kila siku – bustani za mafuriko, visima vyenye uchafu, na maeneo ya pwani.
Kwenye Sikaiana, mabadiliko ni wazi – atoll inainuka mita nne tu juu ya usawa wa bahari, iliyolindwa tu na bendi nyembamba ya mikoko.
Kwa Tuiao, Mariamu, na jamii zingine za chini za Pasifiki, hakuna ardhi ya juu. Seawalls ni ghali sana na ni ngumu, ikiacha kuhamishwa kama chaguo pekee.
© IOM/Junior Patrick Makau
Jua juu ya Sikaiana, kiboreshaji cha mbali zaidi cha kilomita 200 kutoka kisiwa kikuu cha karibu.
Hatima ya visiwa vidogo kutishiwa na mabadiliko ya hali ya hewa ni moja wapo ya maswala ambayo yatajadiliwa na wajumbe wa Mkutano wa hali ya hewa wa UN (COP30) inafanyika huko Belém, Brazil.
Sio changamoto mpya.
Mnamo 2022, serikali ya Visiwa vya Solomon, na msaada kutoka kwa Shirika la Kimataifa la Uhamiaji (IOM), ilizindua miongozo ya kuhamishwa iliyopangwa-mfumo wa kusimamia kuhamishwa kwa jamii kutoka maeneo yenye hatari kubwa kama njia ya mwisho.
IOM inasaidia serikali katika kuunda njia ya kawaida ya harakati zilizopangwa, kuhakikisha kuwa ni ya uwazi, inajumuisha, na inasimamia hadhi ya wenyeji wakati wa kuhakikisha mustakabali wao wa muda mrefu.
Jua linapozama katika Sikaiana, mawimbi huvunja polepole dhidi ya pwani, wimbo thabiti ambao umeelezea maisha kwa muda mrefu kwenye kisiwa hicho. Bado chini ya uso wa utulivu uko kutokuwa na uhakika – njia hii ya maisha inaweza kudumu kwa muda gani?
Kama familia nyingi katika Visiwa vya Solomon, Tuiao na Mary Hope wanataka watoto wao wawe na nyumba salama na siku zijazo wanaweza kujenga kwa kiburi. Ikiwa wanabaki kwenye Sikaiana au wanahama mahali pengine, umoja wao na nguvu zao zinawaendeleza kwa heshima.
