AFYA YA WANAUME:KUTOKA KUVUMILIA KIMYA HADI KUCHUKUA HATUA KWA UJASIRI

Na Mwandishi Wetu

TANZANIA na katika maeneo mengi ya Afrika, wanaume wengi husubiri hadi hali zao za kiafya ziwe mbaya kabla ya kwenda hospitalini. Mara nyingi, maumivu madogo huanza taratibu na kugeuka ugonjwa mkubwa, si kwa sababu huduma hazipatikani, bali kwa sababu kutafuta msaada huonekana kama jambo lisilo la lazima au linalosumbua.

Hali hiyo ya kusita kutafuta matibabu imekuwa changamoto kimya katika kuboresha afya ya umma, na kuelewa chanzo chake ni hatua muhimu katika kubadilisha mtazamo huu.

Dkt. Canberth Tibihika kutoka Jubilee Health Insurance anafafanua zaidi kwamba sehemu ya tatizo inatokana na jinsi jamii inavyotafsiri maana ya “uanaume.” Tangu utotoni, wavulana hufundishwa kuwa imara, kujitegemea na wasioonyesha maumivu. Anasema kuwa ujasiri mara nyingi huonekana kama ukimya, na uwezo wa kuvumilia uchungu hupewa heshima kama ishara ya nguvu.

Matokeo yake, wanaume wengi huepuka kukiri wanapojisikia vibaya, wakiamua kuvumilia badala ya kutafuta matibabu. “Kwao, kwenda hospitalini huonekana kama kujisalimisha, ishara ya udhaifu inayopingana na imani walizojengewa tangu wakiwa wadogo. Hata hivyo, nguvu ya kweli ipo katika kuwajibika kwa afya yako, si katika kupuuza dalili za hatari.

“Sababu nyingine ni mtazamo wa huduma za afya kama jambo la kurekebisha tatizo, badala ya kuzuia. Wanaume wengi huenda hospitalini tu wanapopatwa na dharura, wakisahau umuhimu wa vipimo vya mara kwa mara na uchunguzi wa kinga. Huduma za kinga ndizo msingi wa kugundua magonjwa mapema.

“Magonjwa kama shinikizo la damu, kisukari na matatizo ya tezi dume yanaweza kudhibitiwa kwa urahisi yakigunduliwa mapema, lakini huwa hatari zaidi yanapopuuzwa. Kuhamasisha utamaduni wa kufanya vipimo vya afya angalau mara moja kwa mwaka ni hatua muhimu katika kujenga maisha yenye afya bora.”

Dkt. Canberth Tibihika, anaeleza wasiwasi wa kifedha pia huchangia ucheleweshaji wa kwenda hospitalini. Kwa familia nyingi, wanaume ndio watoa kipato wakuu, na kutumia fedha kwa ajili ya afya zao binafsi huonekana kama anasa.

Pia hofu ya bili kubwa za matibabu huwafanya wengi kuchelewa kutafuta huduma hata wanapojisikia vibaya. Hapo ndipo bima ya afya inapokuwa na mchango mkubwa.Kupitia bima ya kuaminika, kwenda hospitalini huchukuliwa kama uwekezaji wa afya ya muda mrefu, si gharama isiyotarajiwa.

“Jubilee Health Insurance, kila mara tunatoa elimu jinsi upatikanaji wa bima nafuu unavyobadilisha tabia ya watu kutafuta huduma za afya. Wakati mtu anapokuwa na uhakika kwamba huduma zake za afya zipo salama, anakuwa na ujasiri zaidi wa kutafuta matibabu mapema bila kusita. “Mipango yetu rahisi na inayopatikana kwa urahisi inalenga kuhamasisha huduma za kinga na kuhakikisha watu binafsi na familia wanaweka afya kipaumbele bila mzigo wa kifedha.

“Kubadilisha simulizi kuhusu afya ya wanaume kunahitaji pia mazungumzo ya wazi na mazingira yanayounga mkono. Sehemu za kazi, viongozi wa jamii na familia wanapaswa kuhimiza ufahamu wa afya na kuwatia moyo wanaume kufanyiwa vipimo mara kwa mara.”anasema. Anaongeza kuwa Wanaume wanapoona wenzao na wapendwa wao wakichukulia afya kwa uzito, nao pia huhamasika kufanya hivyo.

Anasisitiza kuhamasisha wanaume kutafuta huduma za afya mapema si suala la kuzuia magonjwa pekee, bali ni njia ya kulinda uzalishaji, uthabiti wa familia na ubora wa maisha. Dkt. Tibihika anaweka wazi afya ndiyo msingi wa nguvu, na kuilinda ni wajibu wa mtu binafsi na jamii kwa ujumla.

Kwa elimu zaidi, jamii zenye uelewa na bima ya afya inayopatikana kwa urahisi, wanaume nchini Tanzania wanaweza kuishi maisha yenye afya, uhai na uhuru si kwa kuvumilia kimya kimya, bali kwa kuchagua hatua, ujasiri na kujali afya zao.